Đây là vị tướng duy nhất trong sử Việt khiến Tần Thủy Hoàng nể trọng,õtướngnàotrongsửViệtkhiếnTầnThủyHoàngphảinểphụkeo 365 thậm chí đúc tượng ông bằng đồng để trấn ải.

Ông chính là Lý Ông Trọng (tên thật là Lý Thân). Ông sinh ra tại làng Chèm (nay thuộc Bắc Từ Liêm, Hà Nội), sống vào cuối đời Hùng Vương và những năm đầu thời Thục Phán An Dương Vương (thế kỷ thứ III TCN). 

Theo sách Lĩnh Nam chích quái, Lý Ông Trọng là bậc dũng sĩ, vóc dáng cao to, khí chất phi phàm. Còn Đại Việt sử ký toàn thư mô tả, ông cao 2 trượng 3 thước (gần 2 mét), khí chất đoan dũng, khác với người thường. Dưới thời An Dương Vương, ông giúp vua đánh tan quân xâm lược nhà Tần.

Sau khi đánh bại đội quân xâm lược của Tần Thủy Hoàng, nhằm cải thiện mối bang giao với nước Tần, Thục Phán An Dương Vương cử Lý Ông Trọng đi sứ phương Bắc.

Tần Thủy Hoàng thấy ông uy nghi, dũng lược như thần nên mừng lắm, bèn chọn làm võ tướng, phong đến chức Tư lệnh hiệu úy (chức quan võ vào hàng cao nhất trong triều).

Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc năm 221, Lý Ông Trọng được phái đến trấn giữ đất Lâm Thao (tỉnh Cam Túc ngày nay). Thời đó, mặc dù Tần Thủy Hoàng uy danh nghìn vạn dặm, biên giới phía Bắc luôn bị quân Hung Nô quấy nhiễu. Quân Tần có Vạn Lý Trường Thành nhưng vẫn nhiều phen khốn đốn, chống đỡ liên miên.

Uy danh của Ông Trọng khiến quân Hung Nô khiếp đảm. Bởi thế, suốt thời gian ông cầm quyền chỉ huy quân đội nhà Tần ở đó, chúng không dám động binh.

Cả vùng biên ải bình yên khiến Tần Thủy Hoàng hết đỗi vui mừng, nhà vua liền sắc phong Lý Ông Trọng làm Vạn Tín hầu và gả công chúa cho, dù ông là người ngoại tộc.

Dù nhận được sự sùng kính của nhà Tần, Lý Ông Trọng chưa bao giờ thôi nhớ về quê hương. Ông viện cớ để xin vua Tần cho mình trở về thăm quê. 

Sau khi ông đi, quân Hung Nô biết tin, quay trở lại tấn công nước Tần. Tần Thủy Hoàng buộc phải cử sứ giả sang Âu Lạc mời ông quay trở lại cầm quân. Nhưng vì tuổi đã cao lại quá nặng lòng với đất nước, Lý Ông Trọng nhất định không đồng ý.

Để tránh phiền nhiễu, Lý Ông Trọng trốn biệt vào rừng, vua Thục phải nói với sứ giả rằng ông đã chết. Tần Thủy Hoàng không tin, dọa sẽ đem quân tấn công, đòi tìm được xác của Lý Ông Trọng mới tin đã chết. Cuối cùng, không còn cách nào khác, ông phải tự tử để được chết trên mảnh đất quê hương.

Sau khi tìm thấy xác, biết chắc Lý Ông Trọng đã chết, Tần Thủy Hoàng cho đúc pho tượng đồng khổng lồ hình Lý Ông Trọng, đặt ở cửa Tư Mã, kinh đô Hàm Dương. Mỗi khi thấy quân Hung Nô từ xa kéo đến, hàng chục binh lính Tần lại dùng sức đẩy cho bức tượng cử động. Từ xa, quân Hung Nô lầm tưởng Lý Ông Trọng còn sống nên sợ hãi bỏ chạy tháo thân, không dám bén mảng tới nước Tần nữa.

Với những công lao to lớn đóng góp vào công cuộc dựng nước và giữ nước thời Thục An Dương Vương cũng như những chiến tích giúp Tần Thủy Hoàng diệt trừ Hung Nô nên sau khi mất, Lý Ông Trọng được nhân dân tôn Thánh và lập đền thờ. Uy danh của ông truyền từ đời này qua đời khác bao trùm cả Âu Lạc đến khắp các vùng Trung Hoa.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)