Những khẩu hiệu, biểu ngữ, banner ngập tràn hình ảnh người bệnh gầy gò, bơm kim tiêm, quả cầu gai, cái chết.... là những hình ảnh thường thấy trong các hoạt động truyền thông phòng chống ma túy và HIV/AIDS truyền thống. Theo thời gian, những cách truyền thông ấy giờ đã không còn phù hợp với xã hội hiện đại, văn minh.

Một tiết mục truyền thông phòng chống HIV qua hình thức văn nghệ

 Không thể phủ nhận những thành tựu lớn lao mà công tác truyền thông phòng chống HIV/ AIDS đã làm tận tụy trong suốt 25 năm qua (1990-2015). Trước kia, nghĩ tới HIV là mọi người liên tưởng đến cái chết, là ma túy, mại dâm. Trong cuộc chiến truyền thông không mệt mỏi trong suốt thời gian qua, mọi người đều nhận ra những căn nguyên, đường lây truyền của HIV. Nhiều ban ngành như Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên, công nhân, học sinh, sinh viên... đều trở thành những tuyên truyền viên đưa kiến thức đến từng ngõ ngách nông thôn đến thành thị, tìm và hỗ trợ cho những nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất để truyền thông thay đổi hành vi.

Những hình ảnh với đầu lâu xương chéo, người bệnh gầy gò, kim tiêm, quả cầu gai... vô hình làm người dân lo sợ, xa lánh những người bệnh, tình trạng phân biệt, kỳ thị đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS tăng cao, làm ảnh hưởng đến tiếp cận với dịch vụ điều trị của người nhiễm HIV, rào cản cho việc xét nghiệm phát hiện HIV sớm và chuyển gửi đến dịch vụ chăm sóc điều trị

Thực tế cho thấy có rất nhiều người nhiễm HIV hàng chục năm hoặc hơn nhưng vẫn khỏe mạnh. Chúng tôi có cơ hội gặp anh V.H.T, Trưởng nhóm Những người bạn, một tổ chức cộng đồng hỗ trợ người nhiễm HIV ở Bình Dương, anh T. đã bị nhiễm HIV hơn 10 năm nhưng khó ai có thể nhận ra được vì anh vẫn hoàn toàn khỏe mạnh, mập mạp như bao người khác. Như vậy người nhiễm HIV vẫn khỏe mạnh và đi làm cống hiến sức lực cho xã hội chứ không vô dụng như một số người lầm tưởng.

Đã đến lúc chúng ta cần học tập quốc tế trong truyền thông thay đổi hành vi, nhận thức về phòng chống HIV. Những banner, băng rôn, áp phích đường phố với những hình ảnh hù dọa, khuyến cáo với tác dụng ngược cần được thay mới. Những tranh ảnh, tiểu phẩm, tờ rơi nên chú trọng vào việc tuyên truyền đúng đắn về người nhiễm, giảm kỳ thị với nội dung có chọn lọc theo hướng quốc tế đang làm. Gạt bỏ đi những mảng màu với hình ảnh tối tăm về người bệnh để thay thế bằng những gam màu sáng, những gương người nhiễm HIV điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt nên được chia sẻ rộng rãi để cộng đồng nhìn nhận đúng đắn.

Bà Nguyễn Thị Thúy Minh, Trưởng phòng Truyền thông, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Bình Dương cho biết: “Cơ quan truyền thông báo chí cũng đóng góp to lớn trong việc thay đổi nhận thức của cộng đồng, do đó, các sản phẩm hướng tới cộng đồng cần gần gũi, sinh động và theo hướng tích cực. Ngoài ra, truyền thông tại cộng đồng cũng nên đổi mới theo hướng đa chiều, chú trọng việc lắng nghe nhu cầu người dân đòi hỏi thì hoạt động tuyên truyền mới thành công, đạt hiệu quả thiết thực đối với người dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS, cũng như ma túy và mại dâm”.

Ngoài ra, xã hội hóa công tác phòng chống HIV cho các tổ chức cộng đồng là một hoạt động cần đẩy mạnh. Bình Dương có khoảng hơn 10 tổ chức cộng đồng từ các dự án xã hội đang chăm sóc và hỗ trợ cho hàng ngàn người nhiễm. Nếu tận dụng tốt nguồn lực ấy, hoàn toàn có thể giảm được gánh nặng truyền thông thay đổi hành vi với một chi phí cực thấp. Có thể nói, cả xã hội vẫn đang nỗ lực thay đổi để có cái nhìn thiện cảm, đúng đắn và tích cực về những người đang sống chung với HIV.

• TỐNG NAM

(责任编辑：La liga)