Nhịp điều chỉnh đang diễn ra sau 10 phiên VN-Index chững lại đi ngang và không bứt phá thành công. Đó là hệ quả bình thường của hoạt động chốt lời tại ngưỡng kháng cự.

Lòng tham nổi lên

Trong bất kỳ nhịp điều chỉnh nào,ứngkhoántuầnLòngthamnổilênsớbóng đá anh mới nhất luôn xuất hiện những phiên tăng giảm bất ngờ. Đặc biệt tại những phiên hoảng loạn và suy sụp, thường xuất hiện lực cầu bắt đáy, đại diện cho lòng tham của nhà đầu tư ưa mạo hiểm. Hiện tượng này lặp lại liên tục tại các đỉnh cao, trước khi xác lập một nhịp giảm rõ ràng hơn.

Chẳng hạn đầu tháng 11/2015, sau khi VN-Index rời đỉnh gần 2%, ngày 12/11 chỉ số xuất hiện một cú sụt cực mạnh tới hơn 1,2% trong phiên và lực cầu bắt đáy xuất hiện mạnh. Phiên nối tiếp thị trường tăng vọt gần 1% nữa, nhưng sau đó là một đợt sụt giảm 8,3% trong hơn 1 tháng.

Tại đỉnh 21/7/2015 VN-Index cũng hành xử tương tự: Sau khi rời đỉnh 3,7% đã có những phiên giật tăng trên 2% trước khi rơi sâu thêm.

Thị trường hiện tại chưa có dấu hiệu nào về khả năng sụt giảm lớn, mà vẫn chỉ đang trong nhịp điều chỉnh thông thường. Tuy nhiên các dấu hiệu lặp lại của những bùng nổ do bắt đáy ngay khi mới rời đỉnh ngắn hạn cho thấy mức độ rủi ro là không nhỏ.

Hầu hết các đợt bắt đáy đầu tiên sau nhịp giảm xác nhận đỉnh đều dẫn đến thất bại. Lực cầu bắt đáy thường là của những nhà đầu tư vẫn giữ được thái độ lạc quan cao với thị trường, vững tin vào xu thế tăng đang diễn ra và thực hiện chiến thuật mua trong các phiên điều chỉnh. Thậm chí, rất nhiều các giao dịch “gấp thếp” để cố gắng gia tăng lợi nhuận cũng xuất hiện.

Vấn đề là các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu thường coi những phiên giật tăng nhờ cầu bắt đáy là cơ hội để chốt lời. Bất kỳ nhà đầu tư có kinh nghiệm nào cũng biết rằng một xu thế tăng hay giảm không bao giờ bằng phẳng mà luôn xuất hiện những phiên ngược chiều. Những phiên ngược chiều đó được dẫn dắt bởi lòng tham nổi lên sớm, và đó là cơ hội để chốt lời ở mức giá cao hơn bình thường.

Do các suy nghĩ trái ngược nhau nói trên nên các phiên đảo chiều tăng trong nhịp giảm thường biến động rất mạnh. Chẳng hạn như phiên cuối tuần vừa rồi, VN-Index giảm gần 1% sau đó được đẩy tăng 0,2% lúc đóng cửa. Mức biến động tối đa trong phiên đó tới 1,35%, trong khi mức biến động trung bình 15 phiên gần nhất chưa tới 1%.

Rủi ro cao, lợi nhuận có cao?

Các giao dịch bắt đáy ở những phiên hoảng loạn được xem là chiến thuật có tính mạo hiểm rất cao, đặc biệt khi thị trường chưa hình thành được một xu thế giảm rõ rệt. Vấn đề là rất ít khi nhà đầu tư có thể xác nhận được những phiên khủng hoảng tại đáy để mà bắt đáy. Không có các yếu tố định lượng nào xác định đáy cả, mà chỉ có các yếu tố định tính, là nhạy cảm và kinh nghiệm của mỗi người.

Chẳng hạn phiên ngày 12/11/2015 thị trường được giật tăng sau nhịp giảm 4 phiên tạo đỉnh. Lúc đó rất nhiều nhà đầu tư coi rằng đó là nhịp giảm thông thường và điều chỉnh như vậy là đủ. Thị trường sau đó lại có 2 phiên tăng mạnh, khiến suy nghĩ đó càng trở nên hợp lý. Tuy nhiên sự hợp lý lại không dẫn đến kết quả tốt vì chỉ sau đó vài phiên là không còn hợp lý nữa, thị trường rơi liên tục hơn 1 tháng sau đó.

Nguyên tắc cơ bản trên thị trường là rủi ro phải tương xứng với lợi nhuận. Điều này nghĩa là đối với các giao dịch mạo hiểm có độ rủi ro cao như hoạt động bắt đáy, lợi nhuận tiềm năng phải thực sự lớn thuyết phục, tối thiểu là gấp 2 lần.

Tuy nhiên với đa số cổ phiếu những ngày qua chưa tạo được mức lợi nhuận tiềm năng đủ lớn cho các giao dịch bắt đáy. Nguyên nhân là giá mới có một vài phiên điều chỉnh kể từ khi lập đỉnh tương đồng với VN-Index ở 580 điểm. Trong khi đó các ngưỡng hỗ trợ vẫn còn xa. Như vậy, lợi nhuận tiềm năng bị chặn lại ở đỉnh giá tương đương lúc VN-Index 580 điểm, trong khi rủi ro là giá phải giảm tiếp đến vùng hỗ trợ thực sự.

Nhìn từ góc độ rủi ro/lợi nhuận này, sẽ không có nhiều nhà đầu tư sẵn lòng chấp nhận cơ hội bắt đáy. Kết quả là thanh khoản trên thị trường sẽ suy giảm dần, đặc biệt là giảm trong các phiên tăng giá. Chẳng hạn trong 2 tuần VN-Index không thể nào vượt được 580 điểm, giá trị khớp lệnh trung bình phiên là khoảng 2.700 tỷ đồng. Tuần qua giá trị khớp trung bình đạt 2.457,5 tỷ đồng, tức là đã giảm 9% so với những phiên tại đỉnh.

Đây là dấu hiệu đầu tiên của sự thận trọng và từ chối các cơ hội quá ngắn hạn có mức độ rủi ro cao. Dấu hiệu này sẽ còn rõ ràng hơn trong những phiên tới. Chỉ khi đánh giá rủi ro giảm xuống, tức là thị trường có giai đoạn tích lũy rõ ràng sau điều chỉnh, thanh khoản mới có thể phục hồi.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)