Đã đến lúc,òngchốngngậplụtởTPHCMĐầutưtừđâbảng xếp hạng lecce gặp bologna TP.HCM phải xem xét lại và quyết liệt thực hiện các giải pháp chống ngập.

Bài 3: Kế sách điều trị

“Mổ xẻ”, chỉ rõ căn nguyên khiến ngập lụt trở thành “bệnh kinh niên”, các chuyên gia đã đưa ra nhiều kế sách, giải pháp trước mắt và lâu dài để TP.HCM kiểm soát, đầu tưphòng chống ngập lụt hiệu quả.

Hệ thống thoát nước “gánh” 5 lần quy mô thiết kế

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập lụt do triều cường hay mưa lớn tại TP.HCM được ông Đỗ Tấn Long, Phó giám đốc Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM thẳng thắn chỉ ra, là hệ thống thoát nước của Thành phố chỉ đáp ứng quy mô 2 triệu dân. Trong khi đó, dân số đã tăng gấp

5 lần và khối lượng cống thoát nước chỉ đạt gần 70% so với yêu cầu. Chưa kể, hệ thống cống đã xuống cấp, biến dạng và không đồng bộ khi đấu nối ở cửa xả, lòng rạch bị bồi lắng và trữ nước rất kém.

Theo ông Long, để từng bước giải quyết tình trạng ngập, thời gian qua TP.HCM đã triển khai thực hiện các dự án thuộc 2 quy hoạch chính là Quy hoạch Tổng thể hệ thống thoát nước TP.HCM đến năm 2020 (được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 752/QĐ-TTg, ngày 19/6/2001) và Quy hoạch Thủy lợi chống ngập úng khu vực TP.HCM (được phê duyệt tại Quyết định số 1547/QĐ-TTg ngày 28/10/2008).

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nổi lên 2 vấn đề vướng mắc là nguồn vốn và điều chỉnh cục bộ quy hoạch. Cụ thể, 2 quy hoạch nói trên đã thể hiện chi tiết các hạng mục công trình chính, song một số dự án nhỏ, lẻ đã xin điều chỉnh quy hoạch cục bộ, làm thay đổi một phần quy hoạch, gây khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, do nguồn vốn không đủ đáp ứng, nên các dự án không thể hoàn thành theo kế hoạch đã đề ra.

Ngoài ra, tình trạng xả rác, lấn chiếm hệ thống thoát nước làm tắc nghẽn dòng chảy cũng ảnh hưởng rất lớn tới công tác chống ngập.

PGS-TS, kiến trúc sư Lưu Đức Cường, Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (Bộ Xây dựng) cũng nhấn mạnh, một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ngập lụt tại TP.HCM là do thiếu đầu tư đồng bộ cho hệ thống thoát nước đô thị để đáp ứng tốc độ đô thị hóa.

Điển hình là sự phát triển mạnh dự án nhà ở về phía Nam TP.HCM trên nền đất yếu và thấp, hay sự phát triển tự phát hai bên bờ sông Sài Gòn về phía thượng lưu đã khiến hàng ngàn héc-ta chứa nước bị biến mất.

Việc gia tăng diện tích bề mặt bị bê tông hóa không chỉ làm tăng lượng nước mưa chảy trên bề mặt vì không thể thấm xuống lòng đất, làm giảm lượng nước ngầm và gây lún cho đô thị, mà còn tạo ra hiệu ứng đảo nhiệt, làm gia tăng cả về số lượng và quy mô những cơn mưa nhiệt đới trong khu vực.