Nguyên nhân chính khiến tốc độ phục hồi lần này khác xa các nhịp phục hồi trước,ứngkhoántuầnĐộnglựcphụchồinhìntừnhóket quá bong da chẳng hạn nhịp phục hồi 11,5% trong 11 phiên thời điểm cuối tháng 5 tới giữa tháng 6 vừa rồi, là do bối cảnh thị trường có nhiều thay đổi lớn, vốn có thể khiến thị trường phải suy nghĩ lại về triển vọng cũng cơ hội trong trung hạn.

Khác với các lần sụt giảm thời điểm đầu năm 2018, thậm chí là thời điểm tháng 4, tháng 5 vừa qua, lúc này yếu tố căng thẳng thương mại đã bắt đầu có những ảnh hưởng rõ hơn mà cụ thể là hiện tượng sụt giảm giá rất mạnh của đồng Nhân dân tệ. Tỷ giá trong nước cũng bắt đầu chịu tác động nhiều hơn.

Tuy vậy mức tăng của VN-Index trong 4 tuần qua không phản ánh hết được mức phục hồi của cổ phiếu do đã có hiện tượng phân hóa quá mạnh ở các cổ phiếu vốn hóa lớn. Thống kê cho thấy, VN-Index tăng 8,43% trong 22 phiên gần nhất thì có 17 cổ phiếu trong nhóm VN30 tăng mạnh hơn mức này, 16 cổ phiếu tăng trên 10%, 10 cổ phiếu tăng trên 15% và 4 cổ phiếu tăng trên 20%.

Nhóm 4 mã tăng trên 20% trong khi VN-Index chỉ tăng 8,43% là NVL tăng 28,46%, GAS tăng 26,86%, VCB tăng 24,02%, MSN tăng 20,27%. Trong 4 mã này thì có GAS, VCB, MSN vốn hóa đủ lớn để ảnh hưởng mạnh tới VN-Index. Phía ngược lại thì các cổ phiếu cực lớn khác lại kéo chỉ số xuống là VNM giảm 5,87%, SAB giảm 5%, VIC giảm 0,29%, VHM giảm 2,55% trong cùng thời gian.

Nếu xếp thứ tự các cổ phiếu có tác động lớn nhất tới VN-Index thì VIC, VHM, VNM giữ ba vị trí đầu tiên, SAB giữ vị trí thứ 6. Điều này lý giải tại sao VN-Index lại có tốc độ tăng chậm trong nhịp phục hồi hiện tại, dù có nhiều cổ phiếu tăng khá tốt (sàn HSX có 57 cổ phiếu tăng trên 15% cùng thời gian). Các cổ phiếu lớn nhất đi ngược hướng với nhau đã không tạo ra được sự cộng hưởng tốt thể hiện trên chỉ số.

Hiện tượng phân hóa trụ nói trên có giúp kéo dài xu thế phục hồi hiện tại? Đây là câu hỏi khó trả lời vì như mới nói ở trên, bối cảnh thị trường chung lúc này không giống với quá khứ, nên không thể sử dụng thông tin lịch sử để dự đoán được.

Về mặt kỹ thuật, một chỉ số có cơ hội tăng cao hơn nữa hay không dựa nhiều vào cơ hội tăng cao hơn của các cổ phiếu có khả năng chi phối chỉ số đó. Trong trường hợp VN-Index, hiện có 20 cổ phiếu vốn hóa lớn nhất chiếm khoảng 77,5% giá trị vốn hóa của chỉ số này, đây gần như là nhóm sẽ quyết định cơ hội tăng tiếp hay không của chỉ số.

Trong số 20 cổ phiếu chi phối này, trong 22 phiên tăng của VN-Index hiện tại, đã có 13 cổ phiếu tăng giá trên 10%, trong đó 10 mã tăng trên 15%, 5 mã tăng trên 20%. Rõ ràng là trong một nhịp phục hồi kỹ thuật, các cổ phiếu càng tăng giá nhiều thì dư địa để tăng cao hơn nữa càng thấp đi và ngược lại, cổ phiếu đã giảm nhiều thì rủi ro giảm sâu hơn nữa cũng thấp.

Chẳng hạn với 5 mã tăng trên 20% (bao gồm 4 mã thuộc VN30 và BID) thì khả năng tăng thêm 5-10% cũng khó khăn hơn nhiều so với các cổ phiếu mới tăng tổng thể dưới 10%. Trông chờ vào khả năng tăng trưởng cao hơn của BID, NVL, GAS, VCB, MSN – những mã đã tăng từ 20-35% là khó khăn vào lúc này. Thậm chí các mã này còn có nguy cơ điều chỉnh cao vì nhà đầu tư sẽ chốt lời nhiều.

Ngược lại, với VNM, VHM và SAB, ba cổ phiếu rất lớn đang giảm giá thì rủi ro sụt giảm thêm cũng được đánh giá thấp. Đặc biệt VNM, SAB đang ở trong xu thế giảm rất mạnh và giá ở đáy nhiều tháng. Một trường hợp cá biệt là VIC, trong 22 phiên tăng của VN-Index thì giá VIC lại giảm 0,29%. Tuy vậy VIC lại đang ở vùng đỉnh cao lịch sử do không trải qua đợt sụt giảm cực mạnh trong vòng 3 tháng qua của thị trường chung. Vì vậy khó có thể nói VIC sẽ có cơ hội tăng cao hơn vì giá đã đang ở vùng đỉnh rất cao.

Như vậy nếu nhìn vào phân lớp của 20 cổ phiếu quyết định VN-Index thì cơ hội có thể nằm ở việc nhóm dẫn đầu (5 mã tăng trên 20%) sẽ không điều chỉnh quá mạnh đồng thời các mã đã giảm nhiều (VNM, VHM, SAB) sẽ không giảm thêm và tốt hơn là tăng giá trở lại. Khi đó VN-Index sẽ có được sự bù đắp lẫn nhau để đi ngang hoặc điều chỉnh nhẹ nhàng.

Kịch bản tích cực nhất là các cổ phiếu lớn nhất nói trên đều tăng, khi đó VN-Index sẽ tiếp tục tăng tốt hơn. Đây là kịch bản khó xảy ra vì áp lực chốt lời ở nhóm đã tăng cao sẽ rất mạnh. Thực tế nhóm cổ phiếu tăng dẫn đầu đang tiến đến vùng kháng cự mạnh của chính nó và khả năng điều chỉnh giảm là cao hơn khả năng tiếp tục tăng.

Kịch bản xấu nhất là các cổ phiếu lớn như VNM, SAB, VHM và VIC chưa tìm được đáy mà giảm tiếp. Đặc biệt VIC nếu giảm sẽ là giảm từ đỉnh cao lịch sử và dư địa điều chỉnh lớn. Khi đó cộng hưởng với các blue-chips đã tăng 15-30% cùng giảm, VN-Index khó có thể cưỡng lại được xu hướng quay đầu giảm mạnh.

Về bức tranh lớn hơn, thị trường đang ở trong nhịp phục hồi kỹ thuật với bối cảnh chung kém tích cực. Kết quả kinh doanh quý 2 đã kết thúc và nếu cổ phiếu muốn tăng trưởng cao hơn thì phải trông chờ vào thông tin mới. Mặt khác, các yếu tố bất định đang xuất hiện với yếu tố trung tâm là biến động tỷ giá rất khó lường.

Thị trường chứng khoán thế giới cũng đang dao động khó đoán vì không biết khi nào sẽ xuất hiện các thông tin đột ngột xấu. Lấy ví dụ chỉ số S&P 500 của Mỹ trong đợt cao điểm báo cáo kết quả kinh doanh quý 2 cũng đã tăng trưởng mạnh, tiến sát tới đỉnh cao lịch sử hồi cuối tháng 1/2018 nhưng liên tiếp 3 phiên giao dịch của tuần trước đã không thể vượt qua được, để rồi giảm mạnh phiên cuối tuần. Sự kiện đồng nội tệ của Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc cuối tuần qua đã khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo làm nổi lên lo ngại tác động tới các ngân hàng châu Âu và kích hoạt hiện tượng rút vốn từ các thị trường mới nổi.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Thể thao)