Không để mặt bằng là nút thắt

Không phải ngẫu nhiên mà mục tiêu hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng tại 11 dự án thành phần thuộc Dự án Xây dựng một số đoạn đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông vào cuối tháng 6/2020 lại được ông Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) quán triệt nhiều lần tới các chủ đầu tư tham dự cuộc họp trực tuyến 13 tỉnh, thành phố có tuyến đường đi qua vào đầu tuần này.

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, tính đến giữa tháng 4/2020, toàn bộ 11/11 dự án đã cơ bản hoàn thành công tác đo đạc, kiểm đếm, lập phương án đền bù. Các địa phương đã chi trả tiền đền bù, đủ điều kiện bàn giao mặt bằng đối với 457,42/653,61 km, đạt 70%, trong đó có một số tỉnh đạt tỷ lệ cao hơn như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Ninh Thuận, Bình Thuận, Vĩnh Long. Đây thực sự là một nỗ lực lớn của chính quyền các địa phương có tuyến đường đi qua, bởi công tác giải phóng mặt bằng tuyến cao tốc Bắc - Nam mới chỉ triển khai được 1 năm.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ GTVT cho rằng, công tác giải phóng mặt bằng các dự án cao tốc Bắc - Nam còn nhiều khó khăn, khi khối lượng 30% còn lại chủ yếu là đất ở, tái định cư và di dời công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong khi đó, theo yêu cầu của Chính phủ, toàn bộ 11 dự án thành phần phải có mặt bằng sạch trong tháng 6/2020 để triển khai đồng loạt các gói thầu cao tốc Bắc - Nam trên cả nước trong tháng 8/2020.

“Trách nhiệm của Bộ GTVT và các địa phương trong giai đoạn tới rất nặng nề. Nếu chúng ta không vào cuộc quyết liệt, không có giải pháp hiệu quả, thì sẽ rất khó hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trong tháng 6/2020 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”, ông Nguyễn Văn Thể nói và cho biết, sẽ đề nghị đưa công tác giải phóng mặt bằng các dự án cao tốc Bắc - Nam vào chương trình làm việc của Ban Thường vụ Tỉnh ủy các tỉnh để tập trung chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị địa phương cùng vào cuộc quyết liệt.

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, việc bàn giao cơ bản toàn bộ mặt bằng cho Dự án vào cuối quý II/2020 cũng là mục tiêu và nhiệm vụ các tỉnh đã cam kết với Thủ tướng Chính phủ để phục vụ thi công dự án. Đồng thời, đây cũng là nhiệm vụ giải ngân phần vốn đầu tư công rất lớn của Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, góp phần thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/3/2020.

Cần phải nói thêm, nếu hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trong tháng 6/2020, ngành GTVT sẽ giải ngân được 5.000/40.000 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2020 được Thủ tướng giao hồi đầu năm, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi công ngay trên toàn tuyến vào quý III/2020.

Dư địa nhiều

Theo Bộ GTVT, tính đến cuối tháng 3/2020, khối lượng vốn đầu tư công đã được giải ngân tại các dự án do Bộ GTVT quản lý là 4.041,6/40.664,0 tỷ đồng, đạt 9,9%. Theo ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch và đầu tư (Bộ GTVT), tiến độ giải ngân trong quý I/2020 chậm chủ yếu do tháng 1/2020, các dự án tập trung giải ngân cho phần kế hoạch còn lại của năm 2019, kết hợp nghỉ Tết Nguyên đán.

Bên cạnh đó, do có sự điều chỉnh về khung giá đất năm 2019 và năm 2020, nên tại các tiểu dự án giải phóng mặt bằng 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, cần phải phê duyệt điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo khung giá đất mới gây mất thời gian.