Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (gọi tắt là COPD) là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6-8 triệu bệnh nhân mắc bệnh COPD. Bệnh này có tỷ lệ tử vong đứng hàng thứ 4 sau bệnh ưng thư, bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, chi phí điều trị cho căn bệnh này rất lớn, đây là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (gọi tắt là COPD) là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6-8 triệu bệnh nhân mắc bệnh COPD. Bệnh này có tỷ lệ tử vong đứng hàng thứ 4 sau bệnh ưng thư, bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, chi phí điều trị cho căn bệnh này rất lớn, đây là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Tại Trung tâm Phòng, chống các bệnh xã hội, hằng năm có khoảng 70 bệnh nhân mắc bệnh COPD được quản lý và điều trị. Bệnh có chiều hướng tăng dần và thường xảy ra ở những người hút thuốc lá, thuốc lào, người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, môi trường bị ô nhiễm. Tỷ lệ mắc bệnh ở người trên 40 tuổi và nam giới cao hơn nữ giới. Bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ nếu không được kiểm soát tốt.

Khám sàng lọc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Khoa Lao - Bệnh phổi, Trung tâm Phòng, chống các bệnh xã hội.

Bác sĩ Nguyễn Văn Sơn, Trưởng Khoa Lao - Bệnh phổi, Trung tâm Phòng, chống các bệnh xã hội tỉnh, cho biết: “Bệnh COPD do nguyên nhân môi trường bị ô nhiễm. Và theo các nghiên cứu cho thấy có khoảng 80% người bệnh COPD có hút thuốc lá. Ngoài ra, trước đây bệnh nhân có mắc các bệnh lao phổi hay những bệnh về phế quản. Các triệu chứng của bệnh gồm: ho, khò khè, khó thở, thường vào buổi sáng và tái đi tái lại nhiều lần. Từ những yếu tố đó làm cản trở đường thở, viêm mạn tính đường hô hấp”.

Bệnh COPD tiến triển chậm, với các triệu chứng ban đầu nhẹ, về sau nặng dần và trở thành mạn tính như: ho khạc đàm kéo dài, khó thở, càng ngày mức độ khó thở càng tăng. Ðây cũng là những biểu hiện của nhiều bệnh lý về đường hô hấp và một số rối loạn của bệnh tim mạch. Bệnh COPD cũng thường kèm theo một số bệnh lý phối hợp khác làm cho việc chẩn đoán và điều trị gặp nhiều khó khăn. Bác sĩ Bùi Văn Cường, Trưởng Khoa Hô hấp - Lao, Bệnh viện Ða khoa khu vực Cái Nước, cho biết: “Thường các bệnh nhân đến điều trị ở giai đoạn nặng, nên trong quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn. Bệnh nhân đã có nhiều bệnh phối hợp như bệnh tim và nhiều trường hợp có tác dụng phụ của thuốc. Do đó, bệnh nhân phải nằm viện điều trị lâu dài, chi phí điều trị cũng khá cao, tỷ lệ tử vong rất lớn”.

Công tác kiểm soát, phát hiện sớm bệnh COPD trong cộng đồng hiện đang gặp nhiều khó khăn. Hầu hết người mắc COPD đến khám tại các bệnh viện khi bệnh đã nặng và kèm theo những biến chứng. Thực tế trong cộng đồng còn rất nhiều bệnh nhân mắc COPD chưa được kiểm soát hay người mắc COPD còn rất chủ quan. Nhiều người tự ý điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Ðây chính là nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ bệnh COPD ngày càng gia tăng. Ông Bùi Văn Trọng, ấp Trọng Ban, xã Ðông Hưng, huyện Cái Nước, cho biết: “Trước đây khoảng 2 năm, tôi mắc bệnh lao phổi, giờ bác sĩ cho tôi biết mình mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nữa. Tôi đã đi điều trị nhiều lần, mỗi khi ho là tôi mệt dữ dội". Ông Nguyễn Văn Lăng, ấp Mỹ Tân, xã Trần Thới, huyện Cái Nước, chia sẻ: “Trước đây tôi có hút thuốc nên bị ho, tôi nghĩ đó là biểu hiện bình thường. Ðến khi những cơn ho xảy ra mỗi lúc càng nhiều, tôi đi khám thì phát hiện bị bệnh phổi, khi ho làm tôi mệt và khó thở, phải nhập viện điều trị”.

Thời gian qua, ngành y tế Cà Mau đã đẩy mạnh công tác tầm soát bệnh COPD trong cộng đồng thông qua công tác tuyên truyền, tập huấn cho cán bộ chuyên môn. Thành lập câu lạc bộ bệnh nhân COPD, các buổi sinh hoạt được thực hiện theo từng quý. Ðây là hoạt động nhằm giúp bệnh nhân COPD được tư vấn kỹ về bệnh, hướng dẫn sử dụng thuốc, hướng dẫn phục hồi chức năng hô hấp, chế độ ăn uống và sinh hoạt hằng ngày. Tổ chức khám, sàng lọc miễn phí cho bệnh nhân có các biểu hiện nghi ngờ bệnh COPD, qua đó phát hiện những trường hợp mắc bệnh COPD để kịp thời điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Văn Sơn cho biết thêm: “Hiện tại có rất nhiều bệnh COPD trong cộng đồng mà chúng ta chưa phát hiện. Vừa qua, tại Trung tâm Phòng, chống các bệnh xã hội đã tổ chức khám, sàng lọc cho hơn 300 bệnh nhân có các dấu hiệu của bệnh như: ho, khò khè, khó thở, qua đó phát hiện 47 trường hợp mắc bệnh COPD. Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân, khi có các biểu hiện như: ho, khạc đàm tái đi tái lại, khò khè, khó thở, cần phải đi khám để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nặng”.

Bệnh COPD là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể phòng ngừa nếu được phát hiện sớm và kiểm soát tốt sẽ làm giảm triệu chứng của bệnh, làm chậm quá trình tổn thương ở phổi. Chính vì vậy, người dân cần nâng cao ý thức phòng ngừa cũng như phát hiện, điều trị kịp thời, nhằm đảm bảo sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống./.

Bài và ảnh: Minh Khang

(责任编辑：Cúp C2)