Cần tính toán hợp lý để đảm bảo quyền lợi cho người lao động khi tăng tuổi hưu.

Nếu không có những giải pháp đồng bộ sẽ có tác động không tốt đến cả người lao động và DN.

DN và người lao động đều chịu tác động

Tại buổi giao lưu trực tuyến “Lựa chọn lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu phù hợp” mới đây,ăngtuổinghỉhưuCầncógiảiphápđểtránhnhữngtácđộngtiêucựtỷ lệ bóng da ông Lê Đình Quảng cho rằng, vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu sẽ có tác động 2 chiều đối với cả người lao động và DN, có cả thuận lợi và khó khăn, thách thức. Thuận lợi nhất cho người lao động có chuyên môn, tay nghề, sức khỏe tốt sẽ có cơ hội để làm việc, cũng như việc được hưởng tiền hưu trí sẽ cao hơn. Còn DN sẽ tận dụng được những lao động có kinh nghiệm, tay nghề, kỹ năng này. Tuy nhiên, DN cũng không muốn sử dụng lao động cao tuổi, không có tay nghề và tìm cách để sa thải. Hiện có tình trạng DN khuyến khích người lao động đã có tuổi nghỉ hưu sớm trước tuổi quy định bằng cách hỗ trợ khoản trợ cấp thôi việc, để DN tuyển dụng lao động trẻ hơn. Theo ông Quảng, đây sẽ là bài toán khó khăn đối với người lao động, nhất là lao động trực tiếp, sản xuất. Vì vậy, phải có những chế độ linh hoạt hỗ trợ cho người lao động như chuyển đổi nghề, cũng như các chính sách sử dụng lao động đối với DN vì do tăng tuổi nghỉ hưu mà DN không thể sa thải những người không đủ sức khỏe để hoàn thành công việc thì đó cũng là thách thức cho DN.

Trước nhiều ý kiến cho rằng, khi tăng tuổi hưu thì sẽ tạo sức ép cho DN do lương tính theo thâm niên của người lao động, ông Doãn Mậu Diệp - Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, trước đây, Nhà nước cũng có can thiệp khá rõ vào chính sách tiền lương khi quy định về lương tối thiểu, về thang bảng lương... Nếu như chính sách của DN là mỗi năm sẽ tăng một lần và dẫn đến mỗi lần điều chỉnh lương tối thiểu thì gần như bảng lương không còn gì để tăng. Người làm càng lâu thì lương càng cao, mặc dù năng suất chất lượng không có gì cải thiện. Để giảm áp lực, DN khuyến khích những người có thâm niên khoảng 2/3 rời khỏi DN để thu hút người lao động mới và những người rời khỏi DN đó lại ký kết hợp đồng lao động với DN khác với bảng lương khởi điểm. Vì vậy, trong đề án cải cách chính sách tiền lương mới đây, Nhà nước sẽ không can thiệp trực tiếp vào chính sách tiền lương của DN. Nhà nước chỉ quy định mức lương tối thiểu. Thang lương, bảng lương đòi hỏi giữa người lao động, tập thể người lao động, công đoàn với người sử dụng lao động có thể đàm phán xem nếu năng suất, chất lượng cải thiện thì lương sẽ tăng là bao nhiêu chứ không nặng về thâm niên.

Cần cải cách lại chính sách bảo hiểm việc làm

Tháo gỡ khó khăn cho DN khi tăng tuổi hưu lao động, ông Doãn Mậu Diệp cho biết, trong đề án cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), Bộ LĐ-TB&XH đã đề xuất hướng xử lý, như cần cải cách lại chính sách bảo hiểm việc làm, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Theo đánh giá của Bộ LĐ-TB&XH, chính sách BHTN hiện nay chỉ nặng về giải quyết hậu quả, tức là khi người lao động mất việc thì trả trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ đào tạo. Chính sách BHTN nhẹ về các giải pháp chủ động như: hỗ trợ DN duy trì việc làm cho người lao động, tránh sa thải, giảm thiểu thất nghiệp. Ở nhiều quốc gia, họ làm theo cách như: khi người lao động nào đó năng suất lao động suy giảm, dễ bị sa thải, DN không muốn sử dụng, thì Quỹ BHTN sẽ hỗ trợ một phần tiền lương, chẳng hạn, DN trả 70% thì quỹ trả 30%. Như vậy sẽ giảm được chi phí cho DN. Hoặc Quỹ BHTN sẽ đóng giúp BHXH, tất cả khoảng hơn 35%. Với việc hỗ trợ từ Quỹ BHTN như vậy sẽ giảm chi phí cho DN, năng suất có thể thấp hơn nhưng không phải trả đủ tiền lương mà có quỹ hỗ trợ. Vấn đề quan trọng nhất đối với DN là chi phí, nếu đã giải quyết bài toán về chi phí thì họ sẽ tiếp tục sử dụng lao động, cho dù năng suất lao động thấp, sản phẩm làm ra ít hơn so người lao động trẻ khác, nhưng họ vẫn tiếp tục đóng góp làm tăng sản phẩm quốc gia, đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước.

Xung quanh việc tăng tuổi hưu, có nhiều ý kiến lo ngại về việc sức khỏe người lao động Việt Nam khó có thể bảo đảm làm việc tiếp khi tăng tuổi nghỉ hưu. Tuy nhiên, theo ông Doãn Mậu Diệp, trong lịch sử lao động ở các nước, hiếm có ai suốt đời làm ở một công việc và không hẳn người lao động không thể làm được đến tuổi 60, tuổi 62, mà quan trọng nhất là các chính sách hỗ trợ người lao động như thế nào để phát huy hết năng lực của họ. Theo đó, phải có chính sách đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động. Để giải quyết vấn đề này, cần thiết kế và xử lý một loạt các vấn đề phục vụ chính sách, quan trọng nhất là phải có rất nhiều chính sách hỗ trợ. Ví dụ, hỗ trợ DN giảm bớt một phần chi phí về tiền lương, một phần chi phí BHXH để DN tiếp tục sử dụng lao động, không sa thải. Có chính sách hỗ trợ người lao động chuyển sang việc khác nhẹ nhàng hơn, phù hợp với sức khỏe của họ...

Mai Lâm

(责任编辑：Cúp C2)