Tiến thoái lưỡng nan

Xử lý thế nào với sai phạm đất đai, xây dựng tại Cụm công nghiệp Phước Tân (xã Phước Tân) đang là bài toán hóc búa đặt ra với chính quyền TP. Biên Hòa và tỉnh Đồng Nai. Cụm công nghiệp này rộng tới 72 ha, xây dựng trái phép trên đất quy hoạch rừng, nhưng đến nay đã có hơn 50 doanh nghiệp vào đầu tưnhà xưởng sản xuất, khiến chính quyền không biết phải làm sao trước sự việc đã rồi này.

Theo đó, năm 2015, cụm công nghiệp này được tỉnh Đồng Nai đưa vào quy hoạch, nhưng chưa được cấp phép đầu tư. Tuy nhiên, đơn vị được giao thực hiện dự ánđã phân lô bán cho doanh nghiệp, dẫn đến việc gần 50 công trình gồm nhà xưởng, nhà máy xây dựng trái phép.

Điều đáng nói ở đây là dù chưa chuyển mục đích sử dụng đất, chưa có giấy phép xây dựng, nhưng các công trình trái phép vẫn được cấp điện, nước để hoạt động. Với chi phí từ 4 đến 10 tỷ đồng/công trình, ước tính các doanh nghiệp tại Cụm công nghiệp “chui” Phước Tân đã đầu tư khoảng 300 - 400 tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng. Toàn bộ trường hợp vi phạm không thực hiện biện pháp khắc phục, khôi phục hiện trạng ban đầu, mà tiếp tục hoàn thiện công trình rồi đưa vào sử dụng. Nhiều doanh nghiệp đã đi vào hoạt động với số lượng lao động lên tới hàng ngàn người.

Trước tính chất nghiêm trọng của vụ việc, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai làm rõ và báo cáo Chính phủ. Tại cuộc họp của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, Bí thư Thành ủy TP. Biên Hòa, ông Lê Văn Dành, thừa nhận trách nhiệm của lãnh đạo Thành phố khi để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép tại Cụm công nghiệp Phước Tân. Ông Dành cho rằng, vì thiếu kiên quyết xử lý ngay từ đầu, nên đã dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép và sai phạm trên. Ngoài ra, còn trách nhiệm của các sở, ngành liên quan khi đã cấp điện, nước cho các doanh nghiệp xây dựng trái phép hoạt động.

Vào tháng 1/2019, một số doanh nghiệp tại Cụm công nghiệp Phước Tân đã kiến nghị Đoàn công tác Ủy ban Kinh tếcủa Quốc hội cho tồn tại công trình. Lý do các doanh nghiệp đưa ra là họ đã bỏ vốn lớn để đầu tư nhà xưởng, tuyển dụng nhiều công nhân, nếu tháo dỡ sẽ gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến người lao động.

Theo thông tin mà phóng viên Báo Đầu tư có được, tới thời điểm này, chính quyền tỉnh Đồng Nai chưa đưa ra được hướng giải quyết dứt điểm sai phạm tại Cụm công nghiệp Phước Tân. Hiện có 2 luồng quan điểm: Một là, xử phạt doanh nghiệp vi phạm, xử lý cơ quan, người có trách nhiệm để xảy ra sai phạm, nhưng vẫn để công trình hoạt động. Hai là, kiên quyết cưỡng chế tháo dỡ công trình trái phép, khôi phục hiện trạng ban đầu.

Tuy nhiên, một lãnh đạo tỉnh Đồng Nai thừa nhận, rất khó chọn lựa giải pháp. UBND tỉnh Đồng Nai và TP. Biên Hòa đang “tiến thoái lưỡng nan”, bởi không hướng giải quyết nào có thể vừa không làm thiệt hại tài sản của doanh nghiệp, ảnh hưởng việc làm của hàng ngàn lao động, lại vừa phù hợp với quy định của pháp luật, đảm báo tính nghiêm minh, thượng tôn pháp luật và có sức răn đe.

Liệu có tái diễn “phiên bản Phước Tân”

Đáng lo ngại là, dường như tỉnh Đồng Nai chưa rút được kinh nghiệm từ vụ việc Cụm công nghiệp “chui” Phước Tân. Tại địa phương này còn diễn ra nhiều vụ vi phạm về đất đai do thiếu kiên quyết từ phía cơ quan hữu trách.