Tôi sống trong một con kiệt nhỏ trên đường Nguyễn Sinh Cung thuộc phường Vỹ Dạ. Gọi là kiệt nhỏ vì chỉ hai chiếc xe máy lách qua nhau là đã chật kín lòng đường rồi. Đường nhỏ,ữngtiếngraotrưket quả trục tuyến nhà cũng nhỏ, nép sát nhau, nắng mưa rơi xuống mái tôn nhà này thì nhà khác cũng nghe thấy rõ. Những trưa nắng nóng mang ghế ra ngồi dưới gốc cây vú sữa hóng gió, khoảng đến cữ quá 12 giờ một chút, thể nào cũng nghe thấy tiếng rao, đều đặn cả năm nay như một.

Người ấy rao "Ai đậu hũ đây…".

Mới nghe tôi không thể dịch ra nội dung tiếng rao mà phải nhờ chị chủ nhà chỉ giúp vì tôi là người Bắc. Chừ nghe miết thành quen, thân thương như tiếng mẹ gọi mấy chị em ra ăn quà sáng mỗi khi đi chợ về. Có những ngày đến giờ đó chưa thấy tiếng rao ấy vang lên, lòng tự thắc mắc vì sao chưa thấy tới. Lúc sau, đôi quang gánh chạm về, hỏi mới biết, thì ra đi ngang chợ Cống, người ăn hàng nhiều quá nên về trễ.

Tôi ngồi cạnh chị, bảo chị bán cho một chén. Đậu hũ để trong một cái chum bọc hộc gỗ bên ngoài. Chị múc đậu hũ ra, bỏ trong một chiếc chén sứ kèm muỗng nhôm. Mùi thơm thanh mát của đậu hũ và tiếng lanh canh chén muỗng khiến cái nóng của trưa hè dịu bớt. Trong lúc chờ khách ăn, chị bỏ nón quạt cho khách. Bỗng chốc nhìn lên, mái đầu ấy đã quá nhiều sợi bạc rồi.

Chị bảo nhà ở tận Phú Vang, làm nông là chính, bán thêm đậu hũ để nuôi con ăn học. 4h sáng gánh hàng từ Phú Vang lên thành phố để bán, trưa thì gánh về lại. Tôi hỏi rứa là chị rao miết từ sáng đến trưa à? Chị bảo chỉ chỗ mô vắng người hoặc trưa vắng như ri thì mới rao, còn những nơi đông người hoặc quen khách thì cứ tới giờ đó họ biết mình sẽ qua là ăn giúp rồi. Nhưng nhiều khi chỗ mô đông người vẫn rao vì cứ gánh hoài thì buồn miệng quá, muốn rao lên cho vui.

Tôi nghĩ hoài về những tiếng rao trưa. Nó không giống rao đêm trong bóng tối càng không giống rao sáng trong huyên náo bình minh. Rao trưa khi mọi nhà cửa đóng then cài, phố xá nghỉ ngơi vắng lặng thì trong một con kiệt nhỏ có một âm thanh mỏi mệt vang lên, nghe vừa vất vả vừa cô đơn. Âm thanh ấy đã đi một chặng đường dài từ lúc mặt trời chưa kịp lặn đến khi mặt trời đứng bóng, ai ăn thì chỉ việc kêu lại ngắn gọn hai từ "Đậu hũ!" là được đáp ứng liền. Nói với chị, em hay đợi chị mỗi buổi trưa, có những ngày không phải vì muốn ăn đậu hũ mà vì muốn được nghe tiếng rao, để yên tâm rằng ngày ni chị vẫn khỏe mạnh gánh hàng đi bán. Chị cười hiền. Khóe mắt đậm dấu chân chim.

Tôi đã từng nghe đi nghe lại một tiếng rao trong những ngày buồn bã vắng lặng của mùa đông xứ Huế, cảm giác dẫu chưa quen nhưng thấy thật ấm áp. Vài năm sau nghe tiếng rao khác giữa trưa hè nắng nóng, thật may là, cảm giác ấm áp miên man xưa cũ chưa từng mất đi.

Bóng nón nhỏ dần dưới lòng đường mà tiếng rao “Ai đậu hũ đây” vẫn còn ngân dài đến cuối kiệt…

NGUYÊN HƯƠNG

(责任编辑：Cúp C2)