Xe điệncó thể đang ngày càng phổ biến trên toàn thế giới, nhưng vẫn còn nhiều thách thức để tiến tới hoàn toàn thay thế xe xăng.

Ở châu Âu, các chính sách ưu đãi dành cho xe điện từ lâu đã trở thành chỗ dựa của doanh số, nhưng giờ đây, một số quốc gia đang lên kế hoạch rút bỏ hoặc điều chỉnh các chương trình trợ giá vào năm 2025.

Sự thay đổi này có thể làm giảm sự tăng trưởng của một trong những thị trường then chốt trong quá trình điện khí hóa ngành ô tô.

Pháp đang đi đầu, với những thay đổi đáng kể nhất. Là một phần của ngân sách quốc gia năm 2025, chính phủ nước này sẽ cắt giảm ngân sách dành cho chương trình trợ cấp xe điện từ mức 1,5 tỷ euro (khoảng 40 nghìn tỷ đồng) xuống còn 1 tỷ euro (khoảng 26,7 nghìn tỷ đồng).

Hiện tại, người mua ô tôở Pháp có thể được hỗ trợ 4.000-7.000 euro (khoảng 106-187 triệu đồng) đối với xe điện có giá dưới 47.500 euro (khoảng 1,27 tỷ đồng). Vào năm 2025, khoản trợ cấp này sẽ bị cắt giảm gần một nửa, xuống còn 2.000-4.000 euro (khoảng 53-106 triệu đồng).

Pháp cũng đang thu hẹp quy mô chương trình cho thuê xe điện. Theo đó, các hộ gia đình có thu nhập thấp hiện có thể thuê một chiếc xe điện cỡ nhỏ với giá 100 euro/tháng (khoảng 2,67 triệu đồng/tháng), hoặc một chiếc xe gia đình lớn hơn với giá 150 euro/tháng (khoảng 4 triệu đồng/tháng).

Chương trình trên được hưởng ứng nhiệt liệt, đến mức phải tạm dừng chỉ sau hai tháng triển khai do nhu cầu quá lớn.

Trong năm 2024, chương trình này nhận được 650 triệu euro tiền tài trợ, nhưng vào năm tới, ngân sách sẽ bị cắt giảm xuống còn 300 triệu euro, theo công ty phân tích và dự báo thị trường xeđiện Rho Motion.

Trong khi đó, Tây Ban Nha cũng đang thay đổi chính sách hỗ trợ xe điện vốn có ngân sách 1,55 tỷ euro. Hiện tại, người mua ô tô điện được hỗ trợ tới 7.000 euro đối với xe con, 9.000 euro đối với xe thương mại và trợ cấp thêm cho xe máy.

Từ năm tới, Tây Ban Nha sẽ áp dụng chính sách thanh toán trực tiếp đối với việc trợ cấp này. Theo đó, người mua xe điện sẽ không còn phải chờ đợi tới hai năm mới nhận được trợ cấp. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về ngân sách chưa được tiết lộ.

Có thể thấy những tác động của việc cắt giảm chính sách kích cầu xe điện. Đức, một trong những thị trường xe điện lớn nhất châu Âu, đã chứng kiến sự sụt giảm mạnh của doanh số xe điện sau khi chính phủ nước này cắt giảm trợ cấp vào tháng 12/2023. Doanh số xe điện tại Đức trong tháng 8 đã giảm 69% so với năm trước, sau khi giảm 37% vào tháng 7 và 16% vào tháng 6.

Theo Rho Motion, giá xe thuần điện (BEV) hiện vẫn cao hơn 75% so với xe động cơ đốt trong cùng loại. Các khoản trợ cấp và ưu đãi thuế vẫn là công cụ quan trọng để phổ cập xe điện và khiến chúng trở nên dễ tiếp cận với nhiều người tiêu dùng hơn.

Khi châu Âu cắt giảm hỗ trợ tài chính, ngành công nghiệp xe điện sẽ không dễ gì duy trì được đà tăng trưởng hiện tại.