Trong bài viết này, chúng tôi xuất phát từ góc nhìn kinh tế- xã hội để tiếp cận tư tưởng đó của Người. 

1.

Việc lựa chọn mô hình kinh tế - xã hội hay là con đường phát triển của các quốc gia dân tộc được đặt ra trong 1-2 thế kỷ gần đây, mà chủ yếu từ sau thế chiến thứ II. Sau mấy thập niên tìm tòi con đường phát triển: hoặc đi theo mô hình kinh tế - xã hội của chủ nghĩa tư bản tự do, hoặc đi theo mô hình kinh tế - xã hội chỉ huy của chủ nghĩa xã hội hiện thực (cũ), nhiều quốc gia dân tộc (đặc biệt là các nước thuộc thế giới thứ ba) đã không thành công. Câu hỏi lớn mang tính thời đại được đặt ra: Dựa vào đâu để tìm ra mô hình phát triển phù hợp với đặc điểm của đất nước, dân tộc mình, đem lại phồn vinh và hạnh phúc cho nhân dân?

Năm 1988, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã phát động Thập kỷ thế giới văn hóa vì phát triển (1988-1997) để tư duy lại khái niệm “phát triển” và tìm ra ánh sáng dẫn đạo tương lai cho nhân loại nói chung và mỗi quốc gia dân tộc nói riêng. Về cơ bản, tinh thần của tổ chức này rất phù hợp với quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra năm 1946 “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.