(CMO) Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định rõ, cấm trẻ em dưới 18 tuổi mua thuốc lá. Thế nhưng, thực tế lại chỉ ra rằng, luật là luật, còn cho đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào bị xử phạt.

Từ một tiệm tạp hoá nhỏ ở vùng sâu, vùng xa, cho đến tủ bán thuốc lá dạo ở một góc phố phường nào đó, ai cần thì có ngay loại thuốc lá mình thích. Người bán không quan tâm người mua bao nhiêu tuổi, chỉ cần họ trả đủ tiền. Không nói quá khi khẳng định rằng, mua thuốc lá ở nước ta hiện nay cũng dễ như mớ rau, con cá ngoài chợ.

Một vị đại biểu Quốc hội từng gây “sốc” khi giơ ra mấy cây thuốc lá ngoại nhập lậu ngay tại nghị trường. Vị này chắc chắn rằng: “Buôn lậu thuốc lá ở các vùng biên giới sôi nổi và công khai đến mức ai cũng biết”. Ai cũng biết nhưng tình trạng trên biết bao năm qua vẫn chưa được cải thiện, nếu không nói là trầm trọng hơn. Một thanh niên, một phụ nữ, một cụ già, một trẻ em… tất cả đều có thể gia nhập vào hội “cửu vạn” buôn lậu thuốc lá.

Thế nhưng, nói cấm theo một cách triệt để với thuốc lá là điều gần như không thể. Phải nhìn vào đóng góp của ngành kinh tế thuốc lá. Chưa kể đối với văn hoá Việt Nam thì “miếng trầu”, “khay thuốc” cũng là một nét ứng xử từ ngàn xưa. Ngay cả những nước phát triển, quy định chặt chẽ, thế nhưng cũng “chừa đường sống” cho ngành công nghiệp thuốc lá. Cũng đừng quên, có những quốc gia nổi tiếng thế giới từ thuốc lá.

Rõ ràng, những lý do trên không lấp liếm được sự quản lý yếu kém, thiếu quyết liệt và liệu rằng những văn bản Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá ở nước ta có thực sự khả thi. Chúng ta đã có chế định bằng luật pháp, có những cao điểm như ngày, tuần, tháng… phòng chống tác hại thuốc lá, có cả những con số khủng khiếp về tác hại của thuốc lá; thế nhưng, tình hình chẳng mấy khả quan. Người ta hút thuốc ở công sở, ở bệnh viện, ở bến tàu xe, ở gia đình có trẻ em… Mọi thứ cứ diễn ra gần như trong sự bất lực và những người không hút thuốc lá sẽ nghĩ gì về hiệu quả của tất cả những nỗ lực phía trên. Người ta hoài nghi, người ta sẽ thiếu niềm tin và dần dần người ta sẽ chậc lưỡi “cho qua”.

Xin kể một câu chuyện của chính bản thân tác giả về người cha nghiện thuốc lá. Ông là cha của 5 người con trai, cả 5 đều giống ông ở khoản hút thuốc lá. Hơn 60 tuổi, ông mắc bệnh nan y: ung thư phổi và qua đời. Cả 5 người con đều coi đó là bài học sống còn và quyết tâm bỏ thuốc lá. Rất mừng là kết quả tích cực. Thế nhưng, cả nhà tá hoả khi phát hiện thằng cháu trai 17 tuổi phì phèo hút thuốc. Đó cũng là xu hướng mới của thói quen nghiện thuốc lá hiện nay, trẻ hoá và tất nhiên tác hại cũng nặng nề hơn.

Theo một số nghiên cứu, hút thuốc lá chính là hành vi nguy cơ dẫn đến các thói quen xấu, khiến người nghiện dễ mắc phải các loại tệ nạn xã hội khác, nguy hại hơn: hút shisha, các loại cỏ gây nghiện có hương liệu… dần dần là các loại ma tuý tổng hợp. Các đối tượng nghiện thuốc lá thường có những môi trường sinh hoạt thiếu lành mạnh, nguy cơ dẫn đến những hoạt động không chuẩn mực. Một trong những biện pháp hữu hiệu là tuyên truyền tác hại thuốc lá với đối tượng học sinh, sinh viên trong môi trường học đường. Bởi đây là đối tượng có tiềm năng nghiện thuốc lá cao nhất trong xã hội. Rất tiếc, công tác này chỉ dừng lại ở mức hình thức, và hậu quả thật khó lường nếu những người chủ tương lai dần dần huỷ hoại chính mình qua làn khói trắng…./.

Quốc Rin

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)