Những bức phác thảo được in trên giấy dó. Ảnh: MINH HIỀN

TheánhhàngrongđầuthếkỷXXquatranhảkết quả trận magdeburgo giới thiệu của ông Nguyễn Bảo Quốc, Giám đốc Viện Pháp tại Huế, triển lãm “Gánh hàng rong và những tiếng rao trên đường phố Hà Nội” là sự kết hợp tinh tế giữa ảnh chụp, hiệu ứng âm thanh và các ký họa duyên dáng, phảng phất mùi hương của sự luyến nhớ, hoài niệm.

Độc đáo nhất là tập hợp các phác thảo, tranh vẽ và màu nước được thực hiện bởi 15 sinh viên Trường Mỹ thuật Đông Dương, trong đó có những người đã trở thành danh họa, như Lê Phổ, Tô Ngọc Vân và thầy giáo của họ - Ferdinand de Fénis. Được vẽ trong khoảng từ năm 1925 đến 1929, những gánh hàng rong khắp đường phố Hà Nội như sống một cuộc đời khác khi hiện diện trong những bức thảo đầu đời của các danh họa bậc thầy. Bộ sưu tập những bức tranh này từng được giới thiệu ở Pháp từ năm 2018, qua cuốn sách của Viện Viễn Đông Bác Cổ Paris.

10 bức phác thảo đen trắng trong triển lãm được in trên giấy dó, đưa vào trong các hộp có lắp bóng đèn, khắc họa một cách tài tình thế giới bé nhỏ của những gánh hàng rong đang rảo bước khắp các con phố Hà Nội, dưới tia nắng đầu tiên trong ngày cùng các gánh hàng hoa, rau quả, kẹo bánh và đồ ăn vặt…

Một tác phẩm về những gánh hàng rong (Ảnh chụp lại từ triển lãm)

Khung cảnh cuộc sống thường nhật của người Hà Nội còn hiện ra chân thật qua gần 30 bức tranh được trình chiếu. Điểm độc đáo của những bức vẽ này là miêu tả đầy hấp dẫn về người bán hàng rong, trên quang gánh là những món ăn được bày bán khắp các góc phố; những người chuyên thu mua, trao đổi các đồ vật đã qua sử dụng hay phế liệu. Thú vị hơn là việc nắm bắt nhạc tính trong tiếng rao người bán mời gọi khách hàng, được tác giả ký âm lên các khuôn nhạc.

Qua chiếc máy cassette nhỏ được cố định trên xe đạp, người xem được lắng nghe những tiếng rao xưa cũ: “Ai lông gà, lông vịt, đồng nát bán đi… Tóc rối đổi kẹo, vỏ chai, hộp xà phòng bán na... à... ào!!!” được thực hiện bởi nghệ sĩ Đàm Quang Minh và các nghệ sĩ trong nhóm Đông Kinh Cổ nhạc. Âm thanh từ những tiếng rao nhịp nhàng của người bán hàng dạo như đánh thức ký ức hoài niệm trong nhiều người về những cảnh sắc, hương vị thuở xưa.

Phác thảo của họa sĩ Tô Ngọc Vân (Ảnh chụp lại từ triển lãm)

Tính nhân văn sâu sắc toát ra từ những bức tranh cũng được thể hiện qua sự miêu tả sống động khung cảnh đường phố, đôi khi chỉ với một vài đường nét phác thảo, hoặc chuyển động đung đưa đầy tao nhã để giữ gánh hàng thăng bằng hay dáng nghiêng nghiêng của người bán hàng khi lấy kem cho hai đứa trẻ đang nóng lòng chờ đợi...

Triển lãm còn giới thiệu đến công chúng 27 bức ảnh cùng thời kỳ thuộc bộ sưu tập của Viện Viễn Đông Bác Cổ. Qua những bức ảnh đen trắng đầy hoài niệm, người xem như được sống lại bầu không khí của những ngày xưa cũ với không gian của những gánh hàng rong, những gánh bán hoa, những hàng mứt Tết ở chợ Đồng Xuân, trước đình làng Bát Tràng, chợ cá…

Tham quan triển lãm, họa sĩ Đỗ Văn Lân cảm nhận: “Bên cạnh yếu tố nghệ thuật, triển lãm còn cung cấp cho người xem những tư liệu sống động và sắc nét. Đây là cơ hội để những người yêu nghệ thuật, nhiếp ảnh, những người muốn tìm hiểu về quá khứ thấy được đời sống xã hội của một giai đoạn lịch sử. Đây cũng là nguồn tư liệu tốt cho các họa sĩ muốn khai thác về chủ đề này”.

TRANG HIỀN

(责任编辑：World Cup)