(CMO) Toàn dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) là chủ trương lớn, đúng đắn và là xu thế tất yếu của mọi xã hội hiện đại, văn minh. Thời gian qua, dư luận và truyền thông đã bàn nhiều về việc trục lợi, “lách luật” để lạm dụng chiếc thẻ BHYT vì mục đích kinh tế. Bản chất của BHYT là việc cộng đồng trách nhiệm, chia sẻ gánh nặng và huy động nguồn lực để thực hiện mục tiêu bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân ngày càng tốt hơn. Ở phía khác, những quy định trong việc sử dụng BHYT cũng đã và đang tạo ra những ý kiến trái chiều.

Câu chuyện toàn dân với chiếc thẻ BHYT xem ra vẫn là một chủ đề rất thời sự.

BHYT ở các bệnh viện công

Trên địa bàn tỉnh, các bệnh viện công đã bắt đầu mô hình tự chủ về tài chính theo chủ trương của Chính phủ và UBND tỉnh. Bước đầu được đánh giá là còn nhiều khó khăn, trong đó việc cân đối các nguồn để có kinh phí hoạt động. Một trong những khó khăn được nêu ra có liên quan đến thực hiện thanh quyết toán BHYT.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh Cà Mau Huỳnh Quốc Việt thông tin: “Do hằng năm, khi thanh toán BHYT cuối năm thì đến quý I năm sau mới được thanh toán, nên năm 2017 các bệnh viện khi hạch toán có sự chênh lệch giữa mức phí cũ và phí mới”.

Bệnh nhân được thăm khám tại Trung tâm Y tế huyện U Minh.

Theo đó, nếu dẫn đến việc cắt giảm dự toán ngân sách Nhà nước sau khi có cơ cấu tiền lương vào giá dịch vụ khám, chữa bệnh và bảo hiểm xã hội (BHXH) treo nợ BHYT không thanh toán thì tình hình tài chính ở các bệnh viện rất căng thẳng.

Ông Việt cũng chia sẻ: “Tình hình thanh quyết toán BHYT ở các bệnh viện đang là vấn đề khó khăn của ngành”.

Tính cả năm 2016 và 6 tháng đầu năm nay, vượt trần và vượt quỹ BHYT ở các bệnh viện chưa được cơ quan BHXH chấp nhận thanh toán, còn treo nợ, chiếm dụng trong thời gian dài với tổng số tiền hơn 336 tỷ đồng. Nếu BHYT không được thanh toán, các bệnh viện sẽ bị mất cân đối trong các tháng cuối năm do không có kinh phí trả lương và các hoạt động. Thêm vào đó, theo ông Việt, một số chi phí khám, chữa bệnh BHYT nhưng không được thanh toán, mà các đơn vị bệnh viện phải xuất toán với số tiền hơn 12,8 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các quy định, văn bản quy phạm pháp luật về thanh, quyết toán BHYT cũng gây nhiều khó khăn, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện. Đơn cử như các Thông tư liên tịch số 37 của Bộ Y tế và Bộ Tài chính, Công văn 240 của BHXH tỉnh Cà Mau. Trong đó có một số điểm đáng chú ý, Thông tư liên tịch 37 không thống nhất, có điểm mâu thuẫn với các quy định tại Thông tư 43 và 50 của Bộ Y tế, dẫn đến nhiều dịch vụ y tế của bệnh viện không nằm trong danh mục thanh toán và phải xuất toán. Các hướng dẫn thực hiện Thông tư 37 vừa chậm, vừa chồng chéo, như ông Việt nhận định “gây khó khăn và bối rối cho các bệnh viện khi triển khai”.

Kế hoạch của Bộ Y tế, các bệnh viện tuyến huyện từ ngày 1/8 mới thanh toán điện tử qua Cổng giám định của BHXH, tuy nhiên, việc này được cơ quan BHXH tổ chức thực hiện ngay từ quý II/2017, dẫn đến tình trạng bị động, lúng túng. Đối với BHXH tỉnh, tình hình chậm quyết toán, dẫn đến khó khăn cho các bệnh viện cân đối nguồn để hoạt động.

Giám đốc Sở Y tế cũng thừa nhận: “Do cán bộ, nhân lực hoạt động trong ngành không được hưởng chế độ thâm niên như ngành giáo dục, công việc áp lực, vất vả và thu nhập chưa được cải thiện nhiều, thế nên chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi những người rất có tài xin nghỉ việc để đi làm tư”.

Các bệnh viện nói gì?

Bác sĩ Huỳnh Văn Tạo, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Trần Văn Thời, cho rằng: “Hướng dẫn thực hiện chế độ BHYT thay đổi liên tục, theo hướng có lợi cho BHYT mà chưa chia sẻ trách nhiệm với đơn vị bệnh viện và người dân”. Bác sĩ Tạo chỉ ra nhiều điểm mâu thuẫn giữa các thông tư, hướng dẫn. Bác sĩ Tạo rất băn khoăn: “Khi tiến hành kiểm tra thông tin bằng cổng điện tử, các thẻ BHYT sai sót thông tin rất nhiều, chúng tôi và người dân đều rơi vào thế khó, vậy trách nhiệm của ai và giải quyết thế nào?”.

Từ thông tin của ông Trịnh Trung Kiên, Phó giám đốc BHXH tỉnh Cà Mau, do cổng điện tử mới hoạt động, cần nâng cấp… Nhưng khi các bệnh viện hỏi: “Quyền lợi của người bệnh, của bệnh viện thì sao đợi được?”, ông Kiên nói rằng: “Mong các bệnh viện thông cảm”.

Với rất nhiều băn khoăn, Bác sĩ Trần Minh Thiệt, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Năm Căn, truy vấn: “BHXH cho biết, mức trần của các bệnh viện đồng hạng, cùng tuyến tại Cà Mau sao lại khác nhau, căn cứ vào đâu và quy định như thế nào mà chúng tôi đều chưa rõ?”.

Từ đây, thực tế của các bệnh viện công ở Cà Mau mới được tiếp tục tìm hiểu, đó là việc áp mức trần BHYT năm 2016 bình quân thấp hơn trần trung bình của cả nước, dẫn đến việc các cơ sở y tế dù mức chi phí điều trị thấp vẫn phải xuất toán. Công tác giám định thanh toán BHYT hiện nay BHXH thực hiện theo hướng có lợi cho mình.

Ông Thiệt bức xúc: “Nếu kỹ thuật thông tiểu trước đây được thanh toán, giờ nếu ghi vậy thì BHXH sẽ không chấp nhận, để được thanh quyết toán buộc phải ghi là… thông đái”.

Bác sĩ Trần Thị Bạch Như, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa TP Cà Mau, bức xúc chia sẻ: “Chúng tôi là những người bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ cho người dân, nhưng cũng phải nói rằng, với chế độ BHYT như hiện nay, nhiều y, bác sĩ sẽ không còn quan trọng việc chữa khỏi bệnh cho bệnh nhân nữa hay không mà suy nghĩ rằng, dùng thuốc này, kỹ thuật này có được BHXH thanh toán không. Đó là áp lực có thật. Nếu chúng tôi cứ xuất toán thì kinh phí, thu nhập teo tóp lại, do đó nhiều người thấy nản và xin ra làm ngoài khu vực tư”.

Bác sĩ Như cũng chia sẻ: “Việc thăm khám và thực hiện chế độ BHYT còn phiền hà, phức tạp. Đó không phải là chủ trương cải cách thủ tục hành chính, thậm chí nhiều bệnh nhân bức xúc”.

Trao đổi về những bức xúc này, ông Trịnh Trung Kiên dứt khoát: “Chúng tôi chỉ căn cứ theo quy định, không làm sai điều gì”. Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Trần Hồng Quân cho rằng: “Đúng là BHXH tỉnh chỉ thực hiện theo các quy định của BHXH Việt Nam”. Ông Nguyễn Quốc Hận, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, nhận định: “Bất cập là điều ai cũng thấy, song phải giải quyết ở tầm vĩ mô, Cà Mau cần phải tập hợp ý kiến để Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đề đạt, trình bày tại diễn đàn Quốc hội”.

Câu chuyện chưa có hồi kết, nhưng người dân hằng ngày vẫn trông đợi vào cái cổng điện tử “chưa hoàn chỉnh” để biết mình có được chấp nhận khám, chữa bệnh bằng BHYT hay không. Các bệnh viện không biết khi điều trị loại thuốc này, kỹ thuật này có được thanh quyết toán hay không. Còn BHXH vẫn chắc nịch rằng: “Chúng tôi làm theo quy định” - mà quy định về BHYT thì… còn nhiều bất cập./.

Phạm Quốc Rin

(责任编辑：Nhà cái uy tín)