Sau khi có những nghiên cứu của Viện Dược liệu (Bộ Y tế) năm 2012 về cây xáo tam phân, xác định đây là cây thuốc có nhiều tác dụng quý, hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh nan y thì cũng là lúc cây này bị khai thác gần như cạn kiệt ngoài tự nhiên. Tâm huyết với cây thuốc quý trước sự khai thác bừa bãi, lương y Nguyễn Quốc Nguyên (phường Chánh Nghĩa, TP.Thủ Dầu Một) đã lặn lội đi tìm, di giống về trồng bảo tồn và phổ biến các bài thuốc để chữa bệnh cho người dân.

Chị Tâm đang chuyển cây xáo tam phân sang trồng trong chậu

Theo kết quả nghiên cứu của Viện Dược liệu (Bộ Y tế) về cây xáo tam phân (tên khoa học là Paramignya trimera) thì cây xáo tam phân có các thành phần flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin và triterpenoid. Với những chất này trong cây xáo tam phân thì đây là một loại thuốc quý. Các thí nghiệm cho thấy, xáo tam phân có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp ở thí nghiệm trên chuột nhắt trắng; có tác dụng ức chế, tiêu diệt đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Mặt khác, cây xáo tam phân có độc tính thấp, khá an toàn khi sử dụng.

Lương y Nguyễn Quốc Nguyên bắt đầu quan tâm đến cây thuốc xáo tam phân từ những lời khuyên và hối thúc của ba mình. Chính ba anh trước đây bị bệnh trĩ nội điều trị nhiều lần không dứt điểm gây ảnh hưởng đến sức khỏe và nhiều phiền toái trong sinh hoạt, nhưng từ khi ông biết đến cây thuốc xáo tam phân và uống trong vòng 6 tháng thì bệnh tình đã khỏi hẳn. Từ đó ông rất quý cây xáo tam phân luôn hối thúc các con là lương y phải trồng và bảo tồn, phổ biến bài thuốc chữa bệnh cho mọi người.

Anh Nguyên cho biết, từ khi những tác dụng quý của cây xáo tam phân được biết đến thì cũng là lúc cây xáo tam phân ở Ninh Vân, Ninh Hòa (Khánh Hòa) bị khai thác kiểu tận diệt. Người ta đổ xô lên rừng, lên núi để đào cây lấy rễ, thậm chí nhổ cả cây con. Lo lắng cho số phận của một cây thuốc quý có thể bị tận diệt do sự khai thác bừa bãi không thể ngăn chặn được nên đã thôi thúc anh Nguyên lên đường đi tìm cây thuốc. Lúc đó anh cũng đi tìm cây thuốc ở khu vực Hòn Hèo, xã Ninh Vân (Khánh Hòa) như nhiều người đang đổ xô đi tìm nhưng anh không giống mọi người đi khai thác mà là đi tìm để nâng niu, gìn giữ. Cây thuốc ngoài tự nhiên không còn, anh phải bỏ tiền mua lại những cây giống để đem về trồng.

Năm 2012, anh Nguyên cùng em gái là chị Nguyễn Thị Thanh Tâm (cũng là một lương y) mua cây giống về trồng ở Bình Chuẩn, Thuận An. Trong hai đợt trồng đầu tiên, anh chị đặt nhiều hy vọng nhưng chẳng bao lâu đã phải thất vọng vì hàng ngàn cây giống đã bị chết mà không biết nguyên nhân. Không bỏ cuộc, anh chị tiếp tục đầu tư và cuối cùng cũng trồng thành công gần 20.000 gốc xáo tam phân đầu tiên, cây bắt đầu phát triển xanh tốt. Tính ra để trồng được vườn thuốc xáo tam phân này anh chị đã tốn ít nhất vài trăm triệu đồng. Nếu không có tâm huyết, không yêu cây thuốc quý thì anh chị đã không phải vất vả hao tốn nhiều tiền bạc và công sức như vậy. Đến nay vườn xáo tam phân của anh chị đã trồng được hơn 3 năm và đã bắt đầu cho thu hoạch, có thể cung cấp ra thị trường. Cũng theo anh Nguyên, hiện nay do giá cả cao nên đã có nhiều loại thuốc xáo tam phân giả bán ngoài thị trường mà người bình thường rất khó phân biệt vì có nhiều loại cây có vẻ ngoài giống cây xáo tam phân, nhất là rễ khi đã được xắt lát và phơi khô. Nên với vườn thuốc xáo tam phân của mình, anh mong muốn cung cấp cây thuốc chất lượng tốt cho những người có nhu cầu, nhất là với nhiều bệnh nhân đang rất cần cây thuốc quý này.

Thật đáng quý tấm lòng của những người lương y với cây thuốc quý như anh Nguyên và chị Tâm trong việc bảo tồn và phổ biến chữa bệnh cho mọi người. Chúng tôi được biết thêm lương y Nguyễn Quốc Nguyên còn phụ trách Phòng thuốc từ thiện của chùa Hưng Khánh Tự (TX.Tân Uyên) khám bệnh, hốt thuốc miễn phí cho hàng trăm lượt bệnh nhân nghèo mỗi ngày.

ĐỨC LÊ

(责任编辑：Cúp C1)