(CMO) Giải pháp công trình, trong đó có xây dựng kè chống sạt lở, các khu tái định cư được xem là giải pháp căn cơ lâu dài. Tuy nhiên, hiện nay giải pháp này đang đi vào bế tắc khi nguồn kinh phí quá ít.

Bài 3: Đâu là giải pháp căn cơ?

“Kiến nghị các ngành chức năng cũng như Trung ương sớm bố trí vốn để tái định cư cũng như xây dựng bờ kè để chống sạt lở, bảo vệ tài sản và tính mạng của người dân”, Chủ tịch UBND thị trấn Năm Căn Phạm Trường Giang đề xuất. Rõ ràng việc xây dựng tái định cư và bờ kè chống sạt lở hiện nay được xem là giải pháp căn cơ và lâu dài nhất nhưng nguồn vốn thực hiện đang là bài toán vô cùng hóc búa.

Hụt hơi về vốn

Theo quy hoạch trong giai đoạn 2006-2016 toàn tỉnh sẽ triển khai 18 dự án trên quy mô diện tích khoảng 309 ha và tổng vốn đầu tư hơn 532 tỷ đồng. Khi hoàn thành các dự án này sẽ bố trí được khoảng 5.454 hộ dân. Đến nay đã triển khai đầu tư 15 dự án bố trí dân cư. Tuy nhiên, do thiếu vốn (kể từ năm 2006-2016 chỉ mới bố trí được 184,5/532 tỷ) nên mới hoàn thành được 5 dự án; 5 dự án đang trong tình trạng đầu tư dở dang; đình 2 dự án; hoãn theo Nghị quyết 11 của Chính phủ 3 dự án.

5 dự án đã thực hiện hoàn thành gồm: dự án sắp xếp dân cư xen ghép kinh Kiểm Lâm, Kinh Chùa, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời; xã Tân Lộc, huyện Thới Bình; xã Tân Thuận và Nguyễn Huân, huyện Đầm Dơi. Các dự án này đã tiến hành bố trí được khoảng 217 hộ.

Các dự án đang thực hiện dở dang vô cùng khó khăn về nguồn vốn. Đơn cử như dự án xây dựng khu tái định cư rừng phòng hộ biển Tây trên địa bàn huyện U Minh. Dự án này gồm 3 điểm dân cư là vàm kinh Hương Mai, vàm kinh Tiểu Dừa và vàm kinh Lung Ranh. Theo đó, khi hoàn thành sẽ bố trí được khoảng 436 hộ. Tuy nhiên, đến nay chỉ có điểm dân cư vàm kinh Hương Mai và Lung Ranh đã bố trí được 294/334 hộ; còn điểm vàm kinh Tiểu Dừa chưa được đầu tư xây dựng.

Không chỉ vậy, mặc dù đã bố trí dân cư từ khá lâu, 2 điểm dân cư trên vẫn còn thiếu một số công trình cơ bản như trường mẫu giáo, chợ, tổ y tế, trường tiểu học, nhà sinh hoạt văn hoá do thiếu vốn.

Đặc biệt hơn là khu tái định cư Xẻo Quao, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời được xây dựng từ năm 2004-2005 và đã hoàn thành giai đoạn 1, bố trí được trên 86 hộ dân sinh sống. Tuy nhiên, đến nay hạ tầng vẫn chưa thể hoàn chỉnh. Người dân sống trong khu dân cư vẫn bị cô lập. Đã qua hơn 10 năm nhưng dự án này còn vướng công tác giải phóng mặt bằng, trong khi đây là dự án vô cùng quan trọng.

Phó chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc Lâm Văn Phú cho biết, cuộc sống bà con được bố trí vào khu dân cư vô cùng khó khăn do hạ tầng còn thiếu quá nhiều. Hiện số hộ dân được bố trí trước đây nay chẳng còn lại là bao.

3 khu tái định cư vàm Ba Tỉnh, Sào Lưới và Kinh Tư của huyện Trần Văn Thời cũng trong tình trạng tương tự. 2 khu tái định cư là vàm Ba Tỉnh và Sào Lưới phải tạm thời ngưng để xây dựng trong thời gian tới do không có vốn. Khu dân cư Kinh Tư, xã Khánh Hải đang xét để bố trí dân cư được 133/281 hộ. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu cầu, đường đấu nối vào, cũng như san lấp bù mặt bằng và trường mẫu giáo với tổng mức đầu tư trên 18 tỷ đồng mới hoàn thành.

Ngoài ra, ông Phạm Ngọc Toàn, Trưởng Phòng Phát triển nông thôn và Bố trí dân cư, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết, còn nhiều dự án tái định cư đang trong tình trạng dở dang hoặc phải tạm ngưng vì chưa thể bố trí được vốn.

Không chỉ có dự án tái định cư mà các dự án kè chống sạt lở cũng đang trong tình trạng thiếu vốn nghiêm trọng. Do nhu cầu bức thiết, bên cạnh những văn bản kiến nghị, tại buổi làm việc với Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng ngày 29/5 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tiến Hải tiếp tục kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương xem xét bố trí vốn hỗ trợ, bởi đây là những công trình cấp bách để bảo vệ người dân tại những điểm sạt lở đặc biệt nghiêm trọng.

Huy động toàn dân chống lở

Trong khi chờ biện pháp khắc phục hữu hiệu nhất từ cơ quan cấp cao hơn thì nhiều năm qua chính quyền cấp cơ sở đã dồn sức có thể để hạn chế thiệt hại do sạt lở đất gây ra. Xã Tân Tiến, huyện Đầm Dơi là một trong những địa phương có điểm nóng về sạt lở.

Chủ tịch UBND xã Tân Tiến Mai Việt Triều cho biết, địa phương đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, vận động người dân dọc theo khu chợ (khu vực sạt lở) di chuyển tài sản có giá trị, người già, trẻ em đến nơi an toàn. Đồng thời, vận động những người có điều kiện di dời đến nơi ở an toàn.

Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuỷ lợi Trần Quang Hoài (thứ ba từ trái sang) cùng lãnh đạo tỉnh Cà Mau khảo sát tình hình sạt lở đê biển Đông.Ảnh: TRUNG ĐỈNH

Không chỉ vậy, nhiều địa phương đã ra sức vận động người dân, doanh nghiệp xây dựng kè khu vực đất mình quản lý để hạn chế tình trạng sạt lở. Những người có điều kiện thì đầu tư xây dựng kè bê-tông, gia đình khó khăn hơn thì sử dụng cây địa phương như tràm, tre, hoặc trồng cây ven sông giữ đất…

Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch Công Lý là một trong những doanh nghiệp đã chủ động bỏ tiền xây dựng kè chống sạt lở kết hợp với phát triển du lịch được đánh giá khá hiệu quả. Tuy nhiên, vẫn chưa thể thấm vào đâu so với tổng nhu cầu vốn thực hiện các dự án trọng điểm ứng phó biến đổi khí hậu là 1.541 tỷ đồng.

Để tiếp tục huy động vốn của doanh nghiệp đầu tư xây dựng kè tạo bãi khôi phục rừng phòng hộ ven biển kết hợp với đầu tư khai thác du lịch sinh thái, điện gió, điện năng lượng mặt trời, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải kiến nghị, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương xem xét có cơ chế chính sách ưu đãi về đất đai, về rừng như: được sử dụng thêm diện tích rừng phòng hộ ven biển để kinh doanh du lịch sinh thái.

Trong lúc chờ vốn ngân sách đầu tư các công trình chống sạt lở cũng như các khu tái định cư thì việc tuyên truyền nâng cao ý thức tự bảo vệ tài sản và sản xuất của gia đình mình là vô cùng cần thiết. Vấn đề này cũng đã được Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử nhấn mạnh trong các chuyến khảo sát thực tế một số điểm sạt lở tại một số địa phương trong thời gian gần đây.

Trong chuyến khảo sát tình trạng sạt lở trên địa bàn huyện Năm Căn ngày 1/6 vừa qua, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử chỉ đạo, trước mắt cần tăng cường công tác tuyên truyền, phát huy tinh thần đoàn kết, đùm bọc, hỗ trợ nhau của người dân. Tiến hành rà soát, thống kê nhanh và cụ thể, chi tiết các hộ dân trong vùng có nguy cơ sạt lở để có kế hoạch di dời khẩn cấp, thoả mãn được nguyện vọng cũng như sinh kế của người dân trước mắt và lâu dài, hướng tới mục tiêu là giúp dân ổn định cuộc sống./.

Bài 1: “Nóng" tình trạng sạt lở

Bài 2: Cám cảnh "sống chung" với sạt lở

Nguyễn Phú

(责任编辑：Nhà cái uy tín)