Công chức Hải quan cửa khẩu Móng Cái (Cục Hải quan Quảng Ninh) kiểm tra hàng NK. Ảnh: T.TRANG

Tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và áp dụng thuế XK ưu đãi

Theo phân tích tại dự thảo Luật Thuế XK, thuế NK sửa đổi, Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành không quy định mỗi phương pháp tính thuế ở một điều riêng. Tại Điều 8 của Luật hiện hành có quy định về căn cứ tính thuế, phương pháp tính thuế đối với thuế theo tỷ lệ phần trăm và thuế tuyệt đối. Theo đó, căn cứ tính thuế XK, thuế NK được quy định cụ thể theo số lượng mặt hàng thực tế XK, NK ghi trên tờ khai hải quan, giá tính thuế, thuế suất.

Thực tế, trị giá tính thuế cũng được xác định dựa trên các căn cứ này. Do đó, để bảo đảm tính khái quát và minh bạch của Luật, dự thảo Luật quy định cụ thể, tách biệt từng loại thuế theo tỷ lệ phần trăm, thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp. Đối với thuế theo tỷ lệ phần trăm, dự thảo quy định: “Thuế theo tỷ lệ phần trăm được xác định căn cứ vào trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm (%) của từng mặt hàng tại thời điểm tính thuế”.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Khoản 1 Điều 10 Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành, thì thuế suất đối với hàng hoá XK được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại Biểu thuế XK. Tuy nhiên, để phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế với các cam kết liên quan thuế XK, dự thảo Luật đã bổ sung quy định: “Trường hợp hàng hóa xuất khẩu sang nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi về thuế xuất khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam thì thực hiện theo các thỏa thuận này”.

Bổ sung quy định về loại thuế suất

Ban soạn thảo phân tích, theo quy định tại Khoản 1, Điều 5 Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành thì quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan với bên ngoài là quan hệ XK, NK. Đồng thời, theo quy định tại Khoản 2 Điều 10 Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành thì thuế suất đối với hàng hóa NK gồm thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt, thuế suất thông thường.

Tuy nhiên, Luật hiện hành chưa có quy định về loại thuế suất được áp dụng (thuế NK ưu đãi, ưu đãi đặc biệt hay thuế thông thường) khi hàng hóa từ khu phi thuế quan NK vào thị trường nội địa. Hiện nay, các loại hàng hóa sản xuất trong khu phi thuế quan nếu đáp ứng điều kiện xuất xứ (C/O) như các loại hàng hóa khác thì khi NK vào thị trường nội địa cũng kê khai, nộp thuế NK dựa theo C/O này.

Do đó, để bao quát hết được các trường hợp phát sinh trên thực tiễn, đảm bảo minh bạch, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về áp dụng thuế suất đối với hàng hóa từ khu phi thuế quan NK vào thị trường nội địa theo nguyên tắc hàng hóa đáp ứng điều kiện xuất xứ nào thì áp dụng theo mức thuế suất tương ứng với loại xuất xứ đó. Cụ thể: “Thuế suất ưu đãi áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam;

Thuế suất ưu đãi đặc biệt áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam”.

Sửa quy định về thuế suất thông thường

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 10 Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành, thì thuế suất thông thường áp dụng đối với hàng hóa NK có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ không thực hiện đối xử tối huệ quốc và không thực hiện ưu đãi đặc biệt về thuế NK với Việt Nam. Thuế suất thông thường được quy định không quá 70% so với thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng do Chính phủ quy định.

Triển khai quy định trên, tại các Nghị định, Chính phủ đã quy định thuế suất thông thường bằng 150% so với thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng. Mặt khác, thực tế thời gian qua có phát sinh vướng mắc trong xử lý đối với hàng NK không khai báo hải quan xác định được xuất xứ của hàng hóa nên để ngăn chặn hành vi vi phạm, đã áp dụng thuế suất thông thường cho loại hàng hóa này.

Để nâng cao tính pháp lý, tại Điểm c, Khoản 3, Điều 6 dự thảo Luật đã bổ sung quy định: Thuế suất thông thường áp dụng đối với hàng hóa NK không thuộc các trường hợp áp dụng thuế suất ưu đãi hoặc thuế suất ưu đãi đặc biệt và thuế suất thông thường được quy định bằng 150% so với thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)