(CMO) Những năm đầu thập niên 40 của thế kỷ XX, tình hình cách mạng tại Cà Mau gặp muôn vàn khó khăn. Địch bắn phá, càn quét ác liệt khiến các tổ chức Đảng bị phá vỡ, nhiều cán bộ nòng cốt bị bắt hoặc hy sinh, do đó có chủ trương phân tán vào cứ U Minh để tiếp tục chờ đợi thời cơ. Đến cuối năm 1944, đầu năm 1945, phong trào cách mạng đã phát triển rộng khắp. Cùng với khí thế của cả nước, Cà Mau bước vào mùa thu tháng Tám lịch sử với tất cả sự háo hức, tin tưởng. Cũng từ mùa thu ấy, người dân Cà Mau lần đầu tiên được làm công dân của một Nhà nước độc lập, của dân, do dân và vì dân.

Năm 1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước triệu tập Hội nghị Trung ương lần thứ VIII tại Cao Bằng. Hội nghị khẳng định, ngay lúc này cần tập trung giải quyết vấn đề dân tộc; tiến hành khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng khởi nghĩa. Sự ra đời của Mặt trận Việt Minh càng củng cố và tạo dựng được niềm tin, khí thế mới của cách mạng trong cả nước. Đầu năm 1944, theo đề nghị của đồng chí Phạm Hồng Thám, Uỷ ban tái lập Đảng bộ Nam Kỳ được thành lập với nhiệm vụ chủ yếu là thống nhất sự lãnh đạo ở địa phương và bắt liên lạc với cấp trên. Các tổ chức đảng lần lượt vượt qua khó khăn và dần dần khôi phục.

Bộ đội địa phương Nam Bộ tập luyện quân sự trong những ngày đầu kháng chiến chống Pháp.             Ảnh tư liệu.

êm 9/3/1945, Nhật đảo chánh Pháp, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Trong tình hình đó, Tỉnh uỷ lâm thời Bạc Liêu chỉ đạo khẩn trương đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên và củng cố các tổ chức quần chúng, xây dựng lực lượng vũ trang sẵn sàng cho tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Ngày 13/8/1945, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh vô điều kiện. Bọn Nhật ở nước ta hoang mang, dao động cực độ. Chớp thời cơ ngàn năm có một, đêm 13/8/1945, Uỷ ban toàn quốc kháng chiến ra Quân lệnh số 1 tổng khởi nghĩa trong toàn quốc.

Tại Cà Mau, ngày 23/8/1945, Tỉnh uỷ lãnh đạo nhân dân và các lực lượng cách mạng (hơn 20.000 người) nổi dậy cướp chính quyền ở thị xã Bạc Liêu thành công. Ngày 25/8/1945, tại thị trấn Cà Mau, đồng chí Trần Văn Đại và Thái Ngọc Sanh lãnh đạo, tổ chức cuộc mít tinh lớn tại sân vận động Cà Mau để chào mừng Mặt trận Việt Minh và biểu dương lực lượng quần chúng cách mạng. Cuộc mít-tinh chuyển thành cuộc biểu tình vũ trang thị uy, kéo đến dinh Đốc phủ Kế (Nguyễn Văn Kế, Quận trưởng Cà Mau), buộc giao chính quyền cho nhân dân nhưng hắn xin hoãn lại một vài hôm. Quyết không trì hoãn việc giành chính quyền, Quận uỷ Cà Mau huy động lực lượng quần chúng tiếp tục gây áp lực mạnh. Trước tình thế đó, Đốc phủ Kế đành chấp nhận bàn giao chính quyền về tay nhân dân.

Bà con nông dân ở Trùm Thuật, xã Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời đi lãnh đất do chính quyền cách mạng cấp.        Ảnh tư liệu.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám ở thị xã Bạc Liêu và quận Cà Mau là kết quả của quá trình vận động cách mạng kiên trì, liên tục và gian khổ, hy sinh của Đảng bộ, quân và dân từ khi Chi bộ Đảng đầu tiên ra đời (1/1930) đến khi giành được chính quyền.

Ngay sau thành công của Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt quốc dân, đồng bào trịnh trọng tuyên bố với thế giới nền độc lập của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà qua bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ được Bác đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945. Người khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

Thành quả cách mạng thật sự to lớn, nhưng khó khăn và thách thức cũng không hề nhỏ. Hậu quả nặng nề của chính sách bóc lột mà thực dân Pháp, phát xít Nhật gây ra; tàn dư của chế độ phong kiến và sự cấu kết của bè lũ tay sai đã gây những tổn thất lớn cho sự nghiệp cách mạng, hậu quả chiến tranh tàn khốc chưa khắc phục được. Kinh tế, tài chính trống rỗng, hàng hoá khan hiếm, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn. Trong khi đó, bộ máy chính quyền còn non trẻ, chưa có kinh nghiệm, thực dân Pháp lăm le quyết tâm xâm lược nước ta một lần nữa.

Những ngày tháng Tám, đáp lời kêu gọi của Bác Hồ, đoàn người Cà Mau với tầm vông vạt nhọn, giáo mác, nông cụ, gậy gộc… đã đồng loạt đứng lên cùng với dân tộc giành chính quyền về tay nhân dân. Nước Việt Nam từ đây là một nước độc lập, tự do, một đất nước của những chân lý chính nghĩa và cách mạng. Cũng bắt đầu từ đây, một hành trình gian lao, mất mát, hy sinh và đầy vinh quang đã đưa mảnh đất Cà Mau đi qua 9 năm kháng Pháp, 21 năm chống Mỹ ngoan cường, chiến đấu và chiến thắng.

Quận Cà Mau ngày nào giờ là thành phố năng động, hiện đại loại II với đà phát triển mạnh mẽ. Cà Mau đã có 29/82 xã nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn ở mức 5,96%. Cà Mau là địa phương đóng góp lớn cho kim ngạch xuất khẩu thuỷ hải sản của cả nước, đặc biệt là mặt hàng tôm (tính hết 7 tháng đầu năm 2018, tổng sản lượng thuỷ sản đạt gần 321.000 tấn, trong đó tôm trên 104.000 tấn). Hướng về phía biển, Cà Mau có những dự án lớn trong lĩnh vực năng lượng điện gió (bãi Khai Long), cảng biển nước sâu (cụm đảo Hòn Khoai). Cà Mau còn là chốn hành hương thiêng liêng của Tổ quốc với chóp Mũi Cà Mau yêu dấu. Là khu Ramsar với hệ sinh thái rừng ngập mặn và rừng tràm được ví là những lá phổi của nhân loại…

Thành phố Cà Mau hôm nay.

Trên quê hương Cà Mau, nhịp sống và sức vươn đang sôi động từng ngày. Tuy vẫn còn đó những khó khăn, nhưng nhìn vào truyền thống cách mạng, tinh anh của thế hệ đi trước, quê hương đang dâng tràn niềm tin trên chặng đường phát triển phía trước./.

Phạm Quốc Rin

(责任编辑：Thể thao)