Trong các cuộc kháng chiến chống kẻ thù chung trước đây, hokết qua v league các tỉnh Kratie, Tbong Khmum, Mondulkiri và Kampong Thom thuộc Vương quốc Campuchia là địa bàn đứng chân, hoạt động của nhiều đơn vị chủ lực của ta và là nơi đã diễn ra nhiều trận chiến ác liệt. Vì vậy, các tỉnh này cũng chôn cất nhiều hài cốt liệt sĩ của ta. Chiến tranh đã lùi xa, địa hình, địa vật đã thay đổi nhiều, nhân chứng lịch sử cũng giảm nhiều, nếu còn thì cũng đã già yếu, giảm trí nhớ, vì vậy việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ giữa bạt ngàn núi rừng Campuchia là vô cùng khó khăn. Đa số các phần mộ liệt sĩ nằm rải rác ở vùng núi cao, suối sâu trên đất bạn Campuchia nên rất khó cho việc tìm kiếm và quy tập. Thế nhưng, với tình cảm thiêng liêng của thế hệ đi sau với những người đi trước, hơn 20 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đội K72 (Bộ CHQS tỉnh) đã không quản ngại khó khăn băng rừng, lội suối, tìm kiếm, quy tập đưa hài cốt liệt sĩ về yên nghỉ trong lòng đất mẹ Việt Nam.

Cán bộ, chiến sĩ Đội K72 đào tìm mộ liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam và chuyên gia hy sinh qua các thời kỳ tại tỉnh Kratie, Vương quốc Campuchia. Ảnh: H.T

Thiếu tá Nguyễn Như Hà, Đội K72 cho biết: Với phương châm của đội là “Giỏi một việc - biết nhiều việc”, ngoài thực hiện nhiệm vụ cơ yếu, tôi còn được giao thêm nhiệm vụ đảm bảo hậu cần - tài chính của đơn vị. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng nếu làm không tốt sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch hoạt động của toàn đơn vị. Nhận nhiệm vụ, tôi đã chủ động bám, nắm phương án hoạt động của chỉ huy để lên kế hoạch mua lương thực, thực phẩm sao cho khoa học, phục vụ tốt nhiệm vụ của đơn vị, nhất là khi hoạt động ở nhiều vùng, miền trên đất bạn và thường xuyên trong rừng, xa trung tâm, xa chợ.

Có những khu vực biệt lập với bên ngoài, tuy đơn vị đã chủ động mua lương thực, thực phẩm nhưng khi đang đào tìm lại có thông tin của người dân cho biết gần khu vực có một số phần mộ nên đơn vị phải ở lại. Chợ không có, ngày ngày cán bộ và chiến sĩ nuôi quân của đơn vị bơi qua sông để vào phum mua thực phẩm. Ban đầu người dân ở đây chủ động bán, nhưng sau đó mua nhiều nên họ không bán nữa vì còn phải để dự phòng. Tuy nhiên, với lòng kiên trì của mình, ngày ngày cán bộ, chiến sĩ của đơn vị vẫn qua lại giao tiếp, thuyết phục, cuối cùng người dân ở đây cũng thấu hiểu, thương cảm và lại bán hàng cho đơn vị. 

Lương thực, thực phẩm đã mua được nhưng về rau xanh thì thật sự khó khăn, vì người dân ở các khu vực này không trồng rau mà chủ yếu hái ở rừng, vì vậy vấn đề rau xanh khi thực hiện nhiệm vụ tại các khu vực này thiếu trầm trọng. Không chịu bó tay với những khó khăn, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã tranh thủ thời gian vào rừng hái rau tàu bay, các loại rau lá chua về nấu canh và luộc cho anh em ăn… Cái khó nữa là việc tiếp xúc với người dân. Thời gian đầu, nhiều cán bộ, chiến sĩ đơn vị chưa biết tiếng nên mỗi lần đi mua lương thực, thực phẩm cho đơn vị đều phải mang theo máy tính để giao tiếp trong mua bán, chính vì bất lợi này nên đơn vị đã tranh thủ thời gian (kể cả ban đêm) học tiếng Khmer. Về sau, vừa tiếp xúc vừa học hỏi các đồng chí đi trước, học ngay khi giao tiếp với người dân nên dần dần các cán bộ, chiến sĩ đã nắm được những câu thông dụng trong giao tiếp, từ đó giao tiếp dễ dàng hơn, tạo thuận lợi khi mua bán, trao đổi với nhân dân để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Trải qua bao khó khăn, vất vả trong hơn 20 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đội K72 đã đào tìm, quy tập và đưa được 2.625 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và các chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất bạn Campuchia về với đất mẹ Việt Nam, góp phần xoa dịu phần nào nỗi đau của các gia đình liệt sĩ trên dải đất hình chữ S.

(责任编辑：Cúp C2)