Hệ thống đấu thầuđiện tử ProZorro được ra đời vào năm 2014 với tham vọng trở thành một sáng kiến giúp thay đổi thực trạng tham nhũng trong hoạt động mua sắm công tại Ukraina.

Sau 3 năm triển khai,ệtNammuốnđấuthầuquamạngcôngminhnhưbảng xếp hạng bóng đá armenia hệ thống đã đem lại nhiều con số đầy ấn tượng: 97.000 nhà thầuđã sử dụng ProZorro, 754.700 gói thầu được thực hiện thông qua hệ thống, giúp tiết kiệm 770 triệu euro - tương đương 10% tổng giá trị ngân sách mua sắm hàng nằm tại quốc gia này, tổng giá trị gói thầu trên hệ thống tính đến năm 2017 là 19 tỷ euro.

Với những thành tựu này, ProZorro đã được trao giải thưởng toàn cầu về Chính phủ Mở (Open Government Global Awards) tại Hội nghị thượng đỉnh về Sáng kiến Đối tác Chính phủ Mở lần thứ 4 tổ chức tại Paris vào ngày 7 tháng 12 năm 2016. Trước đó, hệ thống còn đạt giải thưởng Đấu thầu Thế giới (World Procurement), cũng như được Hợp tác Hợp đồng Mở (Open Contracting Partnership) tôn vinh là ví dụ điển hình về mô hình điện tử hoá hoạt động mua sắm công.

Tại Việt Nam, cũng với mong muốn có thể giảm tối đa và tiến tới xóa bỏ hoàn toàn vấn nạn gian lận và tham nhũng trong đấu thầu, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia VNEPS đã ra đời và đang dần được tích cực áp dụng trong những năm gần đây. Tương tự ProZorro, VNEPS công khai toàn bộ thông tin đấu thầu nhằm tăng tính minh bạch và tạo sân chơi cạnh tranh bình đẳng cho mọi nhà thầu. Đồng thời, Hệ thống VNEPS sẽ giữ bí mật thông tin nhà thầu nào nộp thầu đến tận khi mở thầu, nhằm giúp hạn chế tình trạng thông thầu.

Không chỉ giúp loại bỏ dần những tiêu cực trong công tác đấu thầu, hình thức mới mẻ này còn giúp đơn giản hóa quy trình đấu thầu, cũng như tiết kiệm chi phí và thời gian đấu thầu cho cả bên mời thầu và nhà thầu. Khi thực hiên đấu thầu qua VNEPS, hồ sơ mời thầu được đăng tải miễn phí trên hệ thống, các nhà thầu quan tâm có thể tải hồ sơ mời thầu, lập và nộp hồ sơ dự thầu hoàn toàn qua Hệ thống này, giúp tăng tính tiện lợi và giảm đáng kể chi phí dự thầu cho nhà thầu. Đối với bên mời thầu, nhờ rất nhiều bước đấu thầu được thực hiện qua Hệ thống, chỉ cần 2-3 cán bộ là có thể tổ chức đấu thầu một gói thầu qua mạng, trong khi số lượng này thường là 10-12 người khi đấu thầu trực tiếp.

Dù chỉ mới bắt đầu triển khai rộng rãi trong những năm gần đây, số liệu thống kê năm 2017 cho thấy tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu qua mạng đạt 9% so với 7% trong đấu thầu truyền thống. Tổng giá trị gói thầu điện tử là 9.000 tỷ đồng. Đến tháng 7 năm 2018, số lượng gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng là 8.100 gói, bằng số lượng gói thầu điện tử cả năm 2017. Chỉ riêng trong 6 tháng đầu năm, trên hệ thống VNEPS đã có 7 gói thầu với giá trị hơn 100 tỉ đồng, trong đó gói thầu lớn nhất lên tới 194 tỉ thực hiện đấu thầu qua mạng.

Cùng với việc nhận được nhiều sự ủng hộ từ các cấp lãnh đạo, thể hiện ở Quyết định số 1402/QĐ-TTg ngày 13/7/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch tổng thể và lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016 - 2025, Hệ thống mạng đầu thầu quốc gia VNEPS được kì vọng sẽ ngày càng được ứng dụng rộng rãi và mang lại nhiều kết quả khả quan hơn trong giai đoạn sắp tới. Dự kiến đến năm 2025, 100% thông tin đấu thầu sẽ được đăng tải công khai, 100% hoạt động mua sắm thường xuyên và tối thiểu 70% số lượng gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu sẽ được thực hiện trên Hệ thống.

Là hai quốc gia với ngân sách bị ảnh hưởng nặng từ vấn nạn tham nhũng, cả Ukraina và Việt Nam đều đang nỗ lực từng ngày để xóa bỏ các vấn đề tiêu cực trong đấu thầu công, qua đó góp phần phát triển kinh tếvà tiết kiệm ngân sách quốc gia. Khi Hệ thống đấu thầu điện tử ProZorro đang đóng góp rất lớn để giúp Ukraina giải quyết vấn đề này, thì tại Việt Nam, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia cũng đang đem lại không ít những tín hiệu tích cực, hứa hẹn sẽ chấm dứt những tiêu cực trong công tác đấu thầu trong tương lai.