Thực trạng lãng phí gây bức xúc là nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội chỉ ra khi thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngày 4/10.

Cần sử dụng tiết kiệm nguồn lực đất đai để phát triển kinh tế - xã hội là thông điệp được đại biểu Quốc hội Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) nhấn mạnh trong bài phát biểu của mình.

Ông nêu thực tế việc khai thác và sử dụng nguồn lực đất đai vẫn chưa theo kịp nhu cầu, tiềm năng và cơ hội của đời sống kinh tế - xã hội, đặt ra vấn đề lớn trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Điển hình, việc sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà đất là tài sản công của các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn các địa phương còn chậm.

Vị đại biểu ghi nhận lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội đã có những chỉ đạo, yêu cầu cụ thể về trách nhiệm của các tổ chức, nhất là trách nhiệm giải trình của người đứng đầu với diện tích đất bỏ hoang, sử dụng sai mục đích.

Song, thực tế đáng buồn là có địa phương rất tích cực, chủ động đề xuất, triển khai các dự án để phát triển kinh tế - xã hội theo quy hoạch, kế hoạch đã được phê duyệt với các quỹ đất này, nhưng lại gặp rất nhiều rào cản.

"Điều này dẫn đến chưa thể khai thác tối ưu, hiệu quả nguồn lực đất đai, khiến đất khóc, người than", ông Nam nói.

Nguyên nhân của tình trạng này, theo vị đại biểu, do có sự lùng nhùng, vướng mắc trong xác định phạm vi, trình tự giữa việc sắp xếp xử lý tài sản công với thu hồi đất.

Trên cơ sở những quy định của pháp luật, ông Nam đề nghị các bộ, ngành tiếp tục xem xét, giải quyết tạo điều kiện nhanh nhất cho các địa phương được thuận lợi khai thác quỹ đất trong phạm vi chỉ tiêu đã được phân bổ.

Đại biểu tỉnh Phú Thọ cũng đề nghị sớm chuyển giao các cơ sở nhà đất do bộ, ngành đang quản lý nhưng không có nhu cầu sử dụng về địa phương, để phát triển kinh tế - xã hội, nhất là những vị trí đã để hoang hàng chục năm.

Cùng mối quan tâm về chống lãng phí, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đề cập đến các "dự án trùm mền", "công trình đắp chiếu" trên phạm vi cả nước.

Dù chưa có số liệu thống kê thật sự đầy đủ, chính xác về lãng phí, nhưng ông Thông cho rằng con số lãng phí "không dưới hàng trăm nghìn tỷ đồng". Bên cạnh đó, lãng phí về nguồn lực đất đai, lãng phí cơ hội phát triển của doanh nghiệp, của đất nước, lãng phí niềm tin của nhân dân… không thể đo đếm hết.

Dẫn chứng các dự án điện gió, điện mặt trời đã đầu tư xây dựng nhưng chưa đưa vào vận hành, hay hàng trăm nghìn căn hộ xây dựng rồi bỏ trống hoặc xây dựng dở dang vẫn "trơ gan cùng tuế nguyệt", ông Thông cho rằng đây là những điển hình của lãng phí.

Nhấn mạnh đây là của cải, nguồn lực của xã hội, của đất nước, đại biểu tỉnh Bình Thuận đề nghị cần sớm có chính sách tháo gỡ.

"Việc Quốc hội, Chính phủ xem xét đưa ra cơ chế, chính sách tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn cuộc sống là đồng hành, kiến tạo cho sự phát triển vì một đất nước Việt Nam hùng cường, chứ không phải hợp thức hóa các sai phạm", ông Thông nêu quan điểm.

Bên cạnh tháo gỡ những vướng mắc, bất cập, chồng chéo trong các văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ ngành, địa phương rà soát, đánh giá những dự án, công trình có vướng mắc về thể chế để có giải pháp tháo gỡ.

"Có thể ban hành các cơ chế đặc thù, thí điểm với một số dự án cụ thể hay ở một số địa phương cụ thể, để triển khai đánh giá và nhân rộng, nhằm phát huy nguồn lực xã hội phát triển đất nước", ông Thông góp ý.