Các khoản chi NSNN phải được phản ánh đầy đủ thông qua hệ thống báo cáo tài chính. Trong ảnh: Hoạt động KBNN Thanh Hóa. Ảnh: T.Hằng

Theo Vụ trưởng Vụ Kế toán Nhà nước - KBNN Vũ Đức Chính, xét về góc độ thông tin tài chính Nhà nước, công tác kế toán tại KBNN và các đơn vị chi tiêu NSNN, các quỹ tài chính, các DN có vốn Nhà nước… hiện nay còn có tồn tại như: Các thông tin về kế toán NSNN, nợ của Nhà nước, thuế XNK, thuế nội địa, tình hình quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước, tình hình tiếp cận và sử dụng kinh phí NSNN của các đơn vị, hình thành và sử dụng các quỹ tài chính… đã được phản ánh tại các đơn vị.

Tuy nhiên các thông tin này chưa được tổng hợp chung thành báo cáo tài chính Nhà nước của Chính phủ hoặc của chính quyền địa phương; chưa tổ chức một bộ máy kế toán Nhà nước chuyên trách ở cấp Chính phủ, từng cấp chính quyền địa phương để tiếp nhận, phân loại và tổng hợp các thông tin tài chính nhà nước để cung cấp cho cơ quan, đơn vị có liên quan sử dụng điều hành hoạt động kinh tế…

“Nguyên nhân của tồn tại này là do hiện nay chưa có quy định về lập báo cáo tài chính Nhà nước trong Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn. Vì vậy, chưa có đơn vị nào chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện lập và trình bày báo cáo tài chính Nhà nước của Chính phủ trên phạm vi toàn quốc, của chính quyền địa phương trên từng địa bàn” - ông Vũ Đức Chính nói.

Còn dưới góc độ của cơ quan giám sát NSNN, ông Nguyễn Minh Tâm - Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội cho rằng, thời gian qua các thông tin giám sát NSNN được cung cấp như: Giám sát việc phân bổ số tăng thu ngân sách Trung ương, việc sử dụng dự phòng ngân sách Trung ương, giám sát các tiêu chuẩn, chế độ, định mức chi tiêu ngân sách, giám sát việc ban hành các định mức phân bổ ngân sách trong mỗi thời kỳ… đã giúp cho Ủy ban trình Quốc hội xem xét và điều chỉnh dự toán NSNN hàng năm nhằm phân bổ ngân sách ưu tiên cho một số lĩnh vực trọng yếu và địa bàn có nhiều khó khăn; chấn chỉnh kỷ cương - kỷ luật tài chính…

Tuy nhiên, vẫn còn có nhiều hạn chế của thông tin đang được cung cấp phục vụ giám sát của Quốc hội như: Nội dung báo cáo hiện nay chưa phản ánh đầy đủ và có tính hệ thống về tình hình tài sản Nhà nước, nguồn lực tiềm năng của Nhà nước. Chưa có đủ thông tin nhiều năm để đánh giá sự phân phối và phân phối lại cũng như hiệu quả chi tiêu công. Đặc biệt là các công trình xây dựng cơ bản cần có báo cáo cụ thể về thời gian khởi công, hoàn thành, tổng mức đầu tư, tiến độ bố trí vốn đầu tư trong những năm tới…

Ngoài ra, dự toán thu - chi NSNN được trình Quốc hội chưa có đủ thông tin tổng hợp cần thiết trong ngắn hạn và thông tin về kế hoạch tài chính trung và dài hạn; các khoản vay và trả nợ cùng với chiến lược vay và trả nợ nước ngoài của Chính phủ…

Tạo cơ chế giám sát

Vụ trưởng Vụ Chế độ kế toán và kiểm toán - Bộ Tài chính Đặng Thái Hùng cho hay, cùng với mục tiêu cải cách nền kinh tế nói chung, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Tài chính là xây dựng Hệ thống kế toán Nhà nước thống nhất, hiện đại hướng đến nguyên tắc dồn tích, phục vụ yêu cầu quản lý ngân sách và tài chính.

Để làm được điều đó, chúng ta cần có các báo cáo tổng hợp và trình bày thông tin báo cáo tài chính Nhà nước của Chính phủ trên phạm vi toàn quốc và của chính quyền địa phương trên từng địa bàn; trong đó phản ánh được toàn bộ tài sản Nhà nước, các nguồn lực thuộc sở hữu Nhà nước, nghĩa vụ của Nhà nước; các thông tin về NSNN về kết quả hoạt động điều hành tài chính - NSNN, vốn Nhà nước tại các DN, tài sản khác được xác lập sở hữu Nhà nước.

Do vậy, trong dự thảo Luật Kế toán sửa đổi, bổ sung, Bộ Tài chính đã đưa nội dung về lập báo cáo tài chính Nhà nước bao gồm: Khái niệm báo cáo tài chính Nhà nước, trách nhiệm lập báo cáo Nhà nước, trách nhiệm cung cấp thông tin để lập báo cáo tài chính Nhà nước, báo cáo tài chính địa phương…

Đây sẽ là cơ sở để có hệ thống thông tin tài chính Nhà nước một cách toàn diện. Hơn thế nữa, báo cáo tài chính Nhà nước còn góp phần tăng cường trách nhiệm giải trình và tính công khai, minh bạch của các cơ quan Nhà nước có liên quan đến việc quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước.

Ông Nguyễn Minh Tâm kỳ vọng nếu thực hiện quy định này, chúng ta sẽ hình thành hệ thống thông tin báo cáo tài chính Nhà nước của các đơn vị từ cơ quan thực hiện thu, chi NSNN như KBNN, Tổng cục Thuế, Hải quan... Các cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức có sử dụng kinh phí NSNN; Đơn vị quản lý quỹ dự trữ của Nhà nước, quỹ dự trữ của các ngành, các cấp, quỹ tài chính khác của Nhà nước; các tổ chức quản lý tài sản quốc gia...

Ngoài ra báo cáo tài chính Nhà nước còn bao gồm thông tin từ các DN có vốn Nhà nước, sử dụng và kinh doanh vốn Nhà nước. Điều này sẽ góp phần cung cấp đầy đủ hơn lượng thông tin về tài chính và NSNN cho cơ quan, tổ chức liên quan. Đây sẽ là căn cứ đánh giá kết quả hoạt động, điều hành của Chính phủ, UBND các cấp; căn cứ để cung cấp thông tin phân tích dự báo kinh tế; công khai ra công chúng theo quy định của pháp luật.

Còn theo nhận định của PGS.TS Đinh Trọng Hanh - Kiểm toán Nhà nước, việc đổi mới và hoàn thiện thông tin tài chính và tài sản Nhà nước sẽ góp phần nâng cao chất lượng kế hoạch kiểm toán bởi đây sẽ là nguồn cơ sở dữ liệu có độ tin cậy cao; phát huy vai trò của kiểm toán đối với quản lý tài chính và tài sản Nhà nước.

Đồng thời, mở rộng phạm vi kiểm toán và tiến tới kiểm toán tài chính thường niên đối với các đầu mối kiểm toán bộ, ngành Trung ương, địa phương, các tập đoàn kinh tế và tổng công ty Nhà nước...

(责任编辑：Cúp C1)