Hàng hóa tồn đọng gây khó khăn cho hoạt động XNK ở khu vực cảng Hải Phòng vốn có mặt bằng không mấy rộng rãi. (Ảnh: T.Bình)

Hời hợt

Vấn đề hàng tồn đọng ở cảng Hải Phòng là câu chuyện nhức nhối từ nhiều năm trở lại đây. Việc hàng hóa tồn đọng không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy cơ về vấn đề môi trường mà còn gây ảnh hưởng đến hoạt động XNK qua khu vực cảng biển quan trọng nhất phía Bắc này. Đối với cơ quan Hải quan vấn đề quản lý cũng đặt ra nhiều thách thức. Để xử lý rốt ráo vấn đề, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã có nhiều văn bản tháo gỡ, hướng dẫn, cụ thể nhất là Thông tư 203/2014/TT-BTC (ngày 22-12-2014).

Nhưng vấn đề đặt ra là để xử lý dứt điểm hàng tồn đọng một mình nỗ lực của cơ quan Hải quan thôi chưa đủ mà phải có cả trách nhiệm của các DN kinh doanh cảng, hãng tàu… Tuy nhiên, thực tế nhiều hãng tàu, DN thiếu sự phối hợp với cơ quan Hải quan để xử lý.

Hải quan Hải Phòng nêu vướng mắc, để xác minh, thu thập thông tin về các lô hàng tồn đọng, cơ quan Hải quan đã đề nghị hãng tàu, DN kinh doanh cảng phối hợp cung cấp thông tin (bổ sung) về thực trạng hàng hóa tồn đọng mà chủ hàng đã từ bỏ, từ chối nhận hoặc thay đổi tên người nhận trên vận đơn… những một số hãng tàu chưa cung cấp dẫn đến việc các Chi cục thiếu thông tin, căn cứ để xác lập hồ sơ đối với từng lô hàng tồn.

Đặc biệt, khi cơ quan Hải quan tiến hành thủ tục mở để kiểm tra các container có dấu hiệu nghi vấn, nhiều DN như: Cảng Đoạn Xá, Công ty CP cảng Hải Phòng, hãng tàu Maerks, Jardine… chưa hợp tác thực hiện (vì thực tế khi hàng hóa tồn đọng, chưa làm thủ tục hải quan vẫn nằm trong sự quản lý của các DN kinh doanh cảng hay hãng tàu).

Trong khi đó, tại Thông tư 203 (khoản 3, Điều 7) quy định DN quản lý hàng tồn đọng có trách nhiệm xuất trình hàng hóa cho cơ quan Hải quan kiểm tra và không được yêu cầu cơ quan Hải quan ứng nộp các chi phí lưu kho, bãi, lưu container khi tiến hành kiểm tra…

Quy định đã rõ ràng, nhưng theo Hải quan Hải Phòng, từ khi Thông tư 203 được ban hành đến nay, trên thực tế hầu như không có mấy DN thực hiện.

Ngoài ra, việc phối hợp với cơ quan quản lý chuyên ngành để kiểm tra, phân loại hàng tồn; kinh phí thuê đơn vị kiểm tra cũng tốn kém và gặp khó khăn…

Áp lực lớn

Dù việc xử lý hàng tồn đọng tại cảng Hải Phòng đã có được sự chuyển động nhất định nhưng với những khó khăn như đề cập ở trên, vấn đề hàng tồn vẫn là áp lực lớn tại khu vực cảng Hải Phòng.

Theo thông tin cập nhật của Cục Hải quan Hải Phòng, tính đến 15-3-2016, khu vực cảng Hải Phòng còn 3.845 container quá hạn làm thủ tục hải quan (trên 90 ngày).

Trong đó, hàng hóa tồn đọng được đưa về cảng Hải Phòng trước ngày 1-1-2013 là 2.369 container; hàng tồn đọng đưa về cảng sau ngày 1-1-2013 là 1.476 container.

Trong 4 Chi cục Hải quan cửa khẩu tại Hải Phòng, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực II và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực III là 2 đơn vị có số lượng tồn đọng nhiều nhất.

Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực II còn tồn 1.333 container (có 975 container hàng được đưa về cảng trước ngày 1-1-2013); Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực III còn tồn 1.338 container (có 1.029 container hàng được đưa về cảng trước ngày 1-1-2013).

Trong khi đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực I còn tồn 517 container (có 204 container hàng được đưa về cảng trước ngày 1-1-2013); Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ còn tồn 675 container (có 161 container hàng được đưa về cảng trước ngày 1-1-2013).

Để xử lý hàng hóa tồn đọng tại cảng Hải Phòng, Cục Hải quan Hải Phòng giao Đội Kiểm soát Hải quan chủ trì xử lý các lô hàng tồn từ ngày 1-1-2013 trở về trước, sau thời điểm này hàng tồn sẽ do các Chi cục Hải quan cửa khẩu chủ trì xử lý.

Từ khi thực hiện các biện pháp xử lý theo quy định tại Thông tư 203, Cục Hải quan Hải Phòng đã xử lý 1.272 container hàng tồn đọng, trong đó có nhiều hàng hóa đã qua sử dụng thuộc diện cấm nhập khẩu, hoặc nhập khẩu có điều kiện.

Cơ quan Hải quan đã làm thủ tục tiêu hủy 126 container và 2 lô hàng lẻ; đồng thời tịch thu, sung công quỹ hơn 150 container và nhiều lô hàng lẻ trị giá hàng tỷ đồng…

Với những khó khăn này, cơ quan Hải quan chưa biết đến bao giờ mới xử lý dứt điểm hết số hàng tồn đọng tại cảng Hải Phòng.

(责任编辑：Cúp C1)