Cần bảo vệ nông dân

Sẽ được trình Quốc hội tiếp tục cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ tám vào tháng 10 tới,ápthuếgiátrịgiatăngvớiphânbótỷ lệ c2 Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi (Dự thảo) đang được gấp rút hoàn thiện.

Đây là Dự thảo đã được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ bảy với quan điểm còn rất khác nhau về mức thuế suất, nhất là với phân bón. Khi đó, nhiều ý kiến tán thành việc chuyển phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%, như đề nghị của Chính phủ. Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, cần giữ như quy định hiện hành và đề nghị đánh giá kỹ tác động của việc thay đổi chính sách từ góc độ ngành sản xuất, cũng như từ tác động đối với người tiêu dùng.

Một số vị đại biểu đề nghị quy định phân bón thuộc đối tượng chịu thuế suất 0% hoặc 2% và được khấu trừ thuế VAT đầu vào hoặc đề nghị tăng thuế đối với mặt hàng này theo lộ trình.

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong phiên họp chuyên đề pháp luật vừa qua, ông Lê Quang Mạnh, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-  Ngân sách (cơ quan thẩm tra) cho biết, Thường trực Ủy ban có 2 luồng quan điểm.

Quan điểm thứ nhất đề nghị giữ quy định hiện hành vì thuế VAT là thuế gián thu, người chịu thuế VAT là người tiêu dùng cuối cùng. Việc chuyển phân bón sang chịu thuế suất 5% thì người nông dân (ngư dân) sẽ chịu tác động lớn do giá phân bón sẽ tăng khi có thuế VAT, dẫn đến tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp, trái với tinh thần khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn theo Nghị quyết số 19-NQ/TW.  

Quan điểm thứ hai thống nhất với nội dung Dự thảo, vì Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành đưa phân bón đang từ diện chịu thuế 5% sang diện không chịu thuế VAT đã tạo ra sự bất cập lớn về chính sách, ảnh hưởng bất lợi cho ngành sản xuất phân bón trong nước trong suốt 10 năm qua.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính của Quốc hội nghiêng về quan điểm thứ nhất. Cũng tán thành quan điểm thứ nhất, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tếcủa Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, việc áp thuế VAT 5% với phân bón sẽ khiến người nông dân chịu thiệt, bởi đây là thuế gián thu, người nông dân, tiêu dùng cuối cùng phải chịu do giá bán tăng. Khi áp thuế VAT với phân bón, sẽ giúp doanh nghiệpsản xuất cạnh tranh với hàng nhập khẩu, nhưng cũng cần bảo vệ người nông dân, là quan điểm của ông Thanh.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang cho biết, đã xem lại toàn bộ báo cáo đánh giá tác động, nếu như đánh thuế VAT 5% với phân bón, thì mỗi năm Nhà nước sẽ thu khoảng 5.700 tỷ đồng, trong đó hoàn thuế cho doanh nghiệp khoảng 1.500 tỷ đồng, ngân sách nhà nước được 4.200 tỷ đồng. “Như thế tức là thu của người sử dụng phân bón 5.700 tỷ đồng mà cho rằng giảm được giá bán, tôi thấy không thuyết phục”, ông Giang nhận xét.

Theo ông Giang, nếu không giữ được như hiện hành, để đảm bảo cho việc hoàn thuế cho doanh nghiệp, thì nên đánh thuế 0% đối với mặt hàng phân bón.

Tưởng là ưu đãi, nhưng là gánh nặng

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) , thời gian vừa qua, chính sách miễn thuế đối với phân bón và nhiều hàng hóa vật tư nông nghiệp khác tưởng như là ưu đãi, nhưng thực ra tạo ra một gánh nặng rất lớn cho ngành hàng trong nước.

Ông Tuấn nêu tính toán cho thấy, hiện chi phí sản xuất bình quân của doanh nghiệp khoảng 6-8%, cao hơn mức thuế suất Chính phủ dự tính áp dụng. Tức là, doanh nghiệp sản xuất phân bón đã có thuế VAT, nhưng không được hoàn.

“Trong khi đó, nếu phân bón nước ngoài nhập vào Việt Nam không phải chịu thuế VAT, dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh giữa phân bón sản xuất trong nước và phân bón nước ngoài. Với năng lực sản xuất dư thừa trên thế giới hiện tại, thì thời gian tới, có lẽ cạnh tranh ngày càng khốc liệt”, ông Tuấn nhận định.