Công chức hải quan sân bay Tân Sơn Nhất tư vấn thủ tục hoàn thuế GTGT cho khách xuất cảnh. Ảnh: Thu Hòa

Lo hàng giả

Tại hội thảo, các chuyên gia đều cho rằng, chính sách hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa của người nước ngoài mang theo khi xuất cảnh là chủ trương lớn của Chính phủ, qua đó góp phần thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa tại chỗ, phát triển du lịch… Tuy nhiên, từ khi triển khai (năm 2012) đến nay, hiệu quả thực hiện chính sách này còn hạn chế, số DN bán hàng hoàn thuế GTGT và số tiền thuế được hoàn cho người nước ngoài còn ít. Có nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân quan trọng là hàng giả, hàng nhái, hàng không niêm yết giá… đang khiến du khách e ngại trong mua sắm.

Phân tích sâu về mặt pháp luật, luật sư Nguyễn Văn Hậu cho biết, ngày 30/4/2014, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 72/2014/TT-BTC quy định về việc hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa của người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mang theo khi xuất cảnh. Sự ra đời của chính sách này nhằm thực hiện chính sách thuế phù hợp với thông lệ quốc tế hạn chế rủi ro trong quản lý thuế GTGT, trong đó đặc biệt là hoàn thuế GTGT cho du khách .

Đánh giá ở khía cạnh kích cầu trong mua sắm, phát triển du lịch từ chính sách hoàn thuế GTGT, Phó Giáo sư Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Kinh tế TP.HCM cho rằng, mua sắm là một hoạt động trong chuỗi giá trị du lịch của khách du lịch. Giá cả và dịch vụ là một trong vấn đề du khách quan tâm. Mặc dù Bộ Tài chính có quy định về niêm yết giá bán trên thị trường, nhưng tình trạng cùng một mặt hàng, nhưng đầu chợ một giá, giữa chợ một giá, cuối chợ một giá đang làm nản lòng du khách, quyền lợi của du khách khi đi mua sắm chưa được đảm bảo khi hàng giả, hàng nhái bán tràn lan trên thị trường, vụ bán lụa Khaisilk mới đây là một điển hình.

TS.LS Bùi Quang Tín, chuyên gia kinh tế và pháp lý, CEO Trường Doanh nhân BizLight cho rằng, một thực tế hiện nay, DN tham gia bán hàng hoàn thuế thì không bán được hàng, ngược lại DN bán được hàng lại không tham gia. Mặt khác, nhiều điểm bán hàng nổi tiếng tại TP.HCM được du khách quốc tế ưa chuộng mua khá nhiều như: Sơn Mài, thủ công mỹ nghệ, áo dài… nhưng các cơ sở này phần lớn của tư nhân, hộ cá thể, gia đình nên không đáp ứng được điều kiện để được công nhận điểm bán hàng hoàn thuế GTGT, vì các đơn vị này không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo đúng quy định của pháp luật và kê khai nộp thuế GTGT không theo phương pháp khấu trừ.

Cùng với đó, DN bán hàng hoàn thuế phát hành hóa đơn kiêm tờ khai hoàn thuế vẫn còn mắc một số lỗi cơ bản khi thể hiện các tiêu chí trên hóa đơn khiến cho du khách gặp khó khăn khi hoàn thuế…

Phải đơn giản thủ tục hoàn thuế

Thủ tục hoàn thuế, hóa đơn kiêm tờ khai hoàn thuế cần phải đơn giản, dễ thực hiện là một trong những giải pháp mà các đại biểu tham gia hội thảo đề cập khi muốn tăng cường được hiệu quả hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài xuất cảnh.

Theo TS. Đinh Thế Hiển, Giám đốc Viện Nghiên cứu tin học và kinh tế TP.HCM, về thủ tục, nguyên nhân khiến chính sách hoàn thuế GTGT chưa hiệu quả, đó là các cửa hàng bán hàng miễn thuế chưa có ý thức chuẩn hóa các thông tin về hóa đơn khi xuất cho khách hàng, nhiều DN chưa tham gia khai thuế điện tử. Chính vì thế, DN cần thay đổi tư duy kinh doanh, chuẩn hóa quy trình bán hàng, sản phẩm, khai báo thuế; đẩy mạnh quảng bá thương hiệu, sản phẩm thông qua chương trình bán hàng hoàn thuế GTGT…

Là đơn vị trực tiếp làm thủ tục hải quan hoàn thuế cho khách xuất cảnh qua cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, ông Lê Tuấn Bình, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất chia sẻ, đơn vị thực hiện chương trình này từ 1/7/2012 đến nay, mỗi năm số người và số tiền thuế được hoàn có tăng, chẳng hạn năm 2013, có khoảng 5.000 lượt người được hoàn thuế, với tổng số thuế được hoàn trên 19 tỷ. Đến năm 2016, số người được hoàn trên 5.000 lượt người, số thuế được hoàn trên 29 tỷ đồng; trong 11 tháng năm 2017, có trên 6.700 lượt hành khách làm thủ tục hoàn thuế, với tổng số thuế hoàn trên 31 tỷ đồng.

Mặc dù số người được hoàn thuế và số thuế được hoàn năm sau cao hơn năm trước, nhưng theo phân tích của ông Lê Tuấn Bình, nếu tính theo tỷ lệ khách xuất cảnh, thì số lượng người được hoàn thuế còn rất thấp, chỉ chiếm khoảng 1/1.000, nghĩa là 1.000 người xuất cảnh mới chỉ có 1 người hoàn thuế GTGT.

“Hiện nay, cơ quan Hải quan thực hiện việc hoàn thuế GTGT cho khách xuất cảnh dựa trên các chứng từ khách mua hàng nhận được từ các cửa hàng bán hàng hoàn thuế GTGT. Nhiều hóa đơn vẫn còn sai sót, không đủ thông tin để được hoàn thuế. Chính vì thế, để tạo thuận lợi cho việc hoàn thuế GTGT được nhanh chóng, cần phải hiện đại hóa hồ sơ hoàn thuế, kết nối dữ liệu điện tử giữa nơi bán hàng, cơ quan Hải quan, ngân hàng sẽ rất thuận lợi khách hàng và cơ quan quản lý”- ông Bình nêu giải pháp.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)