Trên đường đến Nhà bia tưởng niệm,ứcmộmonterrey w anh Phạm Văn Tình, Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Bù Đốp kể cho chúng tôi nghe sự kiện thảm sát đau thương này. Đó là vào khoảng 3 giờ sáng ngày 16-3-1978, khi mọi người còn chìm trong giấc ngủ thì bỗng vang lên 3 tiếng súng, nhiều nhà dân bốc cháy ngùn ngụt. Từng tốp lính Pol Pot cả nam lẫn nữ, nhiều tên chỉ độ tuổi thiếu niên với súng và vũ khí thô sơ như dao, cuốc, mã tấu, gậy chia làm hai hướng, chạy theo đường thôn 6, xã Thiện Hưng và ấp Xa Trạch, xã Hưng Phước (nay là ấp Tân Trạch, xã Phước Thiện). Chúng xông vào từng nhà, giết không trừ một ai bằng những cách thức cực kì man rợ như dùng cuốc đập đầu, mổ bụng, chặt đầu, thiêu sống, cầm chân trẻ nhỏ quật vào gốc cây hoặc xé làm đôi… Chỉ trong hơn 3 giờ, 247 người dân vô tội đã bị lính Pol Pot sát hại man rợ. Phụ nữ, trẻ em gái trước khi bị sát hại còn bị cưỡng hiếp. Hàng trăm nóc nhà bị đốt cháy, nhiều gia đình không ai sống sót… Khi trời gần sáng, chúng rút đi để lại cảnh tượng hoang tàn, đổ nát và tang thương đến buốt lòng.

Các nhà báo, văn nghệ sĩ thắp hương tại Nhà bia tưởng niệm nạn nhân bị Pol Pot sát hại ngày 16-3-1978 - Ảnh Quang Hùng

Chỉ vào tấm hình cô giáo Yến trên bức tường Nhà bia - nạn nhân đầu tiên bị chúng cưỡng bức trước khi sát hại khi đang trên đường đi công tác, hai mắt anh Tình đỏ hoe và giọng nói nghẹn lại. Câu chuyện xảy ra đã 45 năm, nhưng vì sinh sống trên địa bàn, thường xuyên tiếp xúc với những nhân chứng, gia đình nạn nhân nên sự kiện tang thương như đã in thành rãnh trong trí nhớ của anh mỗi khi nhắc lại. Anh Tình kể: Anh Nguyễn Thanh Tuyền là em trai của cô giáo Yến, lúc đó mới 9 tuổi đang nấp trong đám cây mì nên chứng kiến mọi hành động vô nhân tính của bọn diệt chủng đối với chị gái mình và những người dân vô tội. Nhờ thân hình bé nhỏ và sợ hãi đến không thể cựa quậy nên anh Tuyền may mắn thoát chết, nhưng hành động của bọn khát máu người luôn ám ảnh tâm trí anh.

Trước khi vào thắp hương trước tấm bia tưởng niệm được huyện Bù Đốp xây dựng và hoàn thành năm 2018, chúng tôi kính cẩn thắp hương trước ngôi miếu nhỏ mé trái Nhà bia. Những tên người dằng dặc, trong đó có những gia đình có tới 10 người bị sát hại trên tấm bia tưởng niệm giống như những câu hỏi thảng thốt. Họ đã làm gì nên tội khi còn ngủ vùi lúc 3 giờ sáng? Và mặc cho những tiếng kêu la, van xin của những con người vô tội không có bất cứ một sự kháng cự nào, những nhát cuốc vẫn giơ cao, những thanh mã tấu vẫn vung lên. Và máu oan khuất đã tràn ấp Xa Trạch!

Chị Hùng Sách Núi, con gái bà Sam Sì Muối có 7 người con bị Pol Pot sát hại năm xưa. Chị Núi vẫn thảng thốt khi nhắc lại ký ức kinh hoàng

Chị Hùng Sách Núi (dân tộc Hoa) ở ấp Tân Trạch, xã Phước Thiện, là con gái bà Sam Sì Muối, có 7 người con bị Pol Pot sát hại năm xưa kể lại: Má tôi mới mất gần giáp năm. Lúc còn sống, nhiều đêm má vẫn trò chuyện với những đứa con bị chết thảm trong mơ. Hồi đó tôi mới 6 tuổi, đang ngủ thấy ba lôi dậy và chạy nấp xuống ruộng sình. Nghe tiếng kêu khóc, tôi hỏi gì vậy thì ba dúi đầu xuống sình và nạt không im miệng là chết đó. Đứa em nhỏ nhất chết trên vai má. Đạn xuyên qua cổ em và nằm lại trên vai má. Ngã xuống giữa những xác chết với máu loang đầy trên ngực nên chúng tưởng má đã chết. Chúng xắn một bên ống quần má lên đánh dấu rồi bỏ đi, sau đó má được cứu sống. Mảnh vườn của gia đình chị Núi giờ ở ngay sát Nhà bia tưởng niệm. Thi thoảng đi làm vườn, chị Núi vẫn vào nhà bia, chạm tay vào những cái tên người thân trên tấm bia đau thương ấy.

Trong căn nhà gỗ nép mình bên vườn cao su ở ấp Tân Trạch, xã Phước Thiện, bà Phạm Thị Soái, 85 tuổi - người trực tiếp thu gom và chôn cất các nạn nhân vụ thảm sát, cũng là người vận động dựng lên miếu thờ các nạn nhân, hiện miếu thờ vẫn nằm trong khuôn viên Nhà bia tưởng niệm đã kể lại cái đêm kinh hoàng ấy. Gia đình bà may mắn không ai thiệt mạng. Nhưng sau vụ thảm sát, các con bà cùng nhiều người chạy về Bình Long lánh nạn. Bà cùng số cán bộ thôn ở lại chôn cất người chết. Đang giữa mùa khô, đất cứng và số tử thi quá nhiều, đến ngày thứ 3 bắt đầu bốc mùi nên phải về Bình Long nhờ người dân lên chôn cất giúp. Bà Soái rất vui khi huyện Bù Đốp quyết định xây dựng Nhà bia tưởng niệm nạn nhân bị quân Pol Pot sát hại. Càng vui hơn khi địa chỉ này đã được công nhận Di tích lịch sử cấp quốc gia.

Bà Phạm Thị Soái ở ấp Tân Trạch, xã Phước Thiện - người trực tiếp thu gom, chôn cất nạn nhân vụ thảm sát kể lại đêm kinh hoàng ấy

Giờ đây, cứ vào ngày 16-3 dương lịch và 16-7 âm lịch, bà Soái cùng người dân Phước Thiện lại tổ chức cúng giỗ chung và cúng xá tội cho những người xấu số. Từ khi có Nhà bia tưởng niệm, nhiều người là con cháu những người đã thiệt mạng trong vụ thảm sát và cả những người chạy giặc năm ấy lại trở về, cùng bà con Phước Thiện, Thiện Hưng cúng giỗ. Với bà Phạm Thị Soái, niềm đau này không thể nguôi quên. Nhưng bà vui khi cảm nhận được sự kết nối thiêng liêng giữa những người đang sống với người đã khuất, giữa thế hệ hôm nay với thế hệ cha anh. Bà khoe dịp giỗ chung năm nay, có 4 đoàn từ các trường học ở Thiện Hưng, Phước Thiện đã về đây dự lễ viếng. Bà cho rằng không một tài liệu giáo dục lịch sử địa phương nào sống động hơn khi các em được đến đây để dự ngày giỗ chung này.

45 năm đã trôi qua kể từ cái đêm kinh hoàng ấy. Ấp Xa Trạch vẫn trĩu sai những vườn cây ăn trái, cao su và cánh đồng Sa Rây vẫn ngút ngàn màu xanh của lúa. Nếu không đến Nhà bia tưởng niệm, không gặp những chứng nhân của vụ thảm sát, hẳn không ai nhận ra đây từng là một vùng đất với nỗi ám ảnh kinh hoàng về tội ác của bọn diệt chủng Pol Pot - Ieng Sary năm nào. Mảnh đất tang thương ngày nào đã hồi sinh kỳ diệu. Sức mạnh của tinh thần đoàn kết, của nghị lực và khát vọng vươn lên của các cấp ủy Đảng, chính quyền đến mỗi người dân đã mang lại diện mạo mới trên mảnh đất này. Với người dân Bù Đốp, ngày tang chung của 247 nhân mạng ở đây không chỉ nhắc đến ký ức đau thương và tội ác diệt chủng. Ngày tang chung ở Phước Thiện, Hưng Phước còn thổi lên ngọn lửa khát khao hòa bình, để mọi người cùng hướng về một cuộc sống yên vui và hạnh phúc.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)